Μεσοχειμωνιάτικη Καταμέτρηση Υδρόβιων Πουλιών στη Λίμνη του Πολυφύτου


Στις 12 του Γενάρη, μια ομάδα από καταμετρητές πτηνών, αποτελούμενη από μέλη της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας και της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης, «σάρωσε» ολόκληρη τη λίμνη Πολυφύτου, καταγράφοντας τα υδρόβια πτηνά που φιλοξενούνται αυτή την περίοδο στο βιότοπό της.

Το όλο εγχείρημα αποτελεί μέρος μιας δράσης, η οποία ονομάζεται «Μεσοχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις Υδρόβιων Πουλιών». Οι μετρήσεις αυτές οργανώνονται κάθε Ιανουάριο από το Διεθνές Γραφείο Έρευνας των Υδρόβιων Πουλιών, διαρκούν δύο εβδομάδες και διεξάγονται ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, της Αφρικής και της Εγγύς και Μέσης Ανατολής. Στην Ελλάδα, όλα τα στοιχεία της καταμέτρησης συγκεντρώνονται από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία (BirdLife International), αναλύονται και εξάγονται σημαντικά συμπεράσματα για την κατάσταση των ειδών και των υγροτόπων τους.

Όπως κάθε χρόνο λοιπόν, έτσι και φέτος δεκάδες ομάδες ορνιθοπαρατηρητών - καταμετρητών από όλη την Ελλάδα, όργωσαν τους υγροτόπους της χώρας μας, κάνοντας μια προσπάθεια ταυτόχρονης και πλήρους καταγραφής των ειδών και των πληθυσμών τους.
Η καταμέτρηση της Λίμνης του Πολυφύτου έγινε από τους Νίκο Παναγιωτόπουλο, Λουκά Νίτσα και Νίκο Σταμκόπουλο, οι οποίοι ξεκίνησαν το χάραμα από την περιοχή του Ρυμνίου και οδεύοντας περιμετρικά της λίμνης, τερμάτισαν νωρίς το απόγευμα στις εκβολές του ρέματος της Λάφιστας.

Η καταγραφή έγινε με τηλεσκόπια και κιάλια από παρόχθια σημεία, τα οποία προσέφεραν μεγάλη οπτική επαφή. Από τη ποικιλία των πουλιών που καταγράφηκε, η Φαλαρίδα και ο Κορμοράνος είναι δύο από τα είδη τα οποία κυριαρχούσαν σε πληθυσμό, σε όλο το μήκος της λίμνης. Αρκετά μικρότερες συγκεντρώσεις είχαν οι Ερωδιοί (Σταχτοτσικνιάς, Λευκοτσικνιάς) και η Λαγγόνα. Από τους γλάρους κυριαρχούσε ο Καστανοκέφαλος Γλάρος, ενώ πιο σπάνιος ήταν ο Ασημόγλαρος της Κασπίας. Επίσης, παρατηρήθηκε και μια πολύ μικρή ομάδα - σε σχέση με άλλες λίμνες - Αργυροπελεκάνων κοντά στη γέφυρα των Σερβίων.

Ο υδροβιότοπος της λίμνη του Πολυφύτου, παρά την τεράστιά του έκταση, είναι από τους πιο ταλαιπωρημένους της Δυτικής Μακεδονίας. Φαίνεται ότι μια σειρά από ανθρωπογενείς πιέσεις, προκαλούν μια αστάθεια στο οικοσύστημα με δυσμενείς συνέπειες στην πτηνοπανίδα. Οι κυριότερες φέρονται να είναι:
· Οι εκτεταμένες αμμοληψίες
· Η ανεξέλεγκτη και δίχως σχεδιασμό άσκηση της Θήρας
· Οι υλοτομίες των παρυδάτιων δέντρων
· Οι αυξομειώσεις στη στάθμη της λίμνης
· Οι τεράστιες ποσότητες αστικών και γεωργικών αποβλήτων.
Παρατηρήθηκαν επίσης σημαντικά προβλήματα υποβάθμισης του βιοτόπου ανάντη της γέφυρας του Ρυμνίου (προς το φράγμα του Ιλαρίωνα). Σε προηγούμενες χρονιές, διαβιούσε εκεί ένας μεγάλος αριθμός πουλιών, που όμως σήμερα, έχει μειωθεί λόγω εκτεταμένης αναμόχλευσης του εδάφους από τις εξοντωτικές και παράνομες αμμοληψίες.

Σημαντικά μειωμένοι ήταν και οι πληθυσμοί ορισμένων ειδών, που κυνηγιούνται άγρια αυτή την περίοδο (πχ. ορισμένα είδη πάπιας: Πρασινοκεφαλόπαπια, Κιρκίρι, Σφυριχτάρι, Κυνηγόπαπια). Το σύνολο των παραπάνω δεν ξεπερνούσε τα 300 άτομα, ενώ ο αριθμός των κυνηγών που παρατηρήθηκε μόνο την ημέρα της καταμέτρησης ήταν ιδιαίτερα αυξημένος σε σχέση με τα επιτρεπόμενα είδη (περίπου 10 κυνηγετικές ομάδες σε όλη τη λίμνη). Βάσει της φετινής Ρυθμιστικής Διάταξης του Δασαρχείου Κοζάνης επιτρέπονται να θηρευτούν έως και 12 πουλιά από όλα τα θηρεύσιμα παρυδάτια είδη. Με απλή αναλογική σκέψη φαίνεται ζήτημα ημερών η επιβίωσή τους.

Αν και η λίμνη είναι τεράστια σε μέγεθος φαίνεται πως μια σειρά από ζητήματα επηρεάζουν τη συγκράτηση μεγαλύτερου πληθυσμού υδρόβιων πουλιών. Κάποια στιγμή θα πρέπει όλα αυτά να τεθούν επί τάπητος, να μελετηθούν συστηματικά και να οργανωθεί μια πιο ολοκληρωμένη διαχείριση, λαμβάνοντας ουσιαστικά μέτρα για την προστασία του υγροτόπου ο οποίος αποτελεί ένα στολίδι όλων των παραλίμνιων Δήμων.

Η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης σε συνεργασία με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία, επιθυμεί να ιδρύσει μια «Ομάδα Ορνιθοπαρατήρησης», η οποία θα αναλάβει να καταγράφει σε τακτά χρονικά διαστήματα την κατάσταση των υδρόβιων πτηνών και του βιοτόπου της λίμνης του Πολυφύτου.

Καλούνται, όλοι ενδιαφερόμενοι από την παραλίμνια περιοχή να συμμετέχουν, αλλά και φορείς να στηρίξουν την προσπάθειά μας αυτή.




ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ



Πληροφορίες:
Λουκάς Αθ. Νίτσας,
Δασοπόνος, Υποψήφιος MSc. «Αειφορικής Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών»
Τηλ: +306979793516 e-mail: l .nitsas@gmail.com

Επαναχρησιμοποίηση και συμβολικές αξίες γεφυριών

Εικόνα 1 Το Στρουγκογέφυρο δεν υπάρχει πλέον. Χτίστηκε δίπλα στον Πεντάλοφο γεφυρώνοντας τον Πραμόριτσα. Η αυξανόμενη ζήτηση σε φθηνή καθαρή ενέργεια στην Ελλάδα, οδήγησε στην κατασκευή πολλών υδροηλεκτρικών έργων. Το φράγμα του Πραμόριτσα κατέκλυσε το Στρουγκογέφυρο το περασμένο καλοκαίρι. Δυστυχώς δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα. (Φωτ: Α. Παφίλης)


Η περίπτωση των παλιών πετρογέφυρων του Βοίου

Σε κάθε εποχή, κάθε τεχνικό έργο, κατασκευάζεται για να εξυπηρετήσει ορισμένες ανάγκες, και έχει έναν κύκλο ζωής. Μετά από την πάροδο ενός χρονικού διαστήματος ο κύκλος αυτός κλείνει, το έργο δεν εξυπηρετεί πλέον ανάγκες και απαξιώνεται οικονομικά, δηλαδή μετατρέπεται σε «απόβλητο». Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε στο ότι φθορές και καταστροφές έχουν εξαλείψει το λειτουργικό ρόλο και την αξία του, είτε οι παλιές ανάγκες δεν υπάρχουν πια, είτε πάλι ότι νέες ανάγκες έχουν προκύψει και το έργο όχι μόνο δεν τις καλύπτει, αλλά εμποδίζει την ικανοποίησή τους.
Υπάρχει μια παλιά περιβαλλοντική – άρα οικονομική - αρχή για την παράτασης ζωής μιας κατασκευής : Η επαναχρησιμοποίηση. Με λίγες επεμβάσεις, η κατασκευή συντηρείται και συνεχίζει να καλύπτει τις αρχικές ανάγκες, ή μετασχηματίζεται ώστε να μπορεί να καλύπτει νέες. Για παράδειγμα, ένα δοχείο συντήρησης τυριού, μετά την κατανάλωση του περιεχομένου του βάφεται, γεμίζεται με χώμα και μετατρέπεται σε γλάστρα εξοικονομώντας εργασία και φυσικούς πόρους. Αν δεν γινόταν αυτή η μετατροπή θα καταναλώνονταν πρόσθετοι πόροι είτε για τη διαχείριση του πρώτου δοχείου ως αποβλήτου, είτε για την κατασκευή ενός νέου δοχείου (πχ πλαστική γλάστρα) στη θέση του παλιού. Τι πιο περιβαλλοντικό και οικονομικό; Στην κοινωνία μας βέβαια δε συνηθίζεται κάτι τέτοιο, το πλαστικό δοχείο θεωρείται αισθητικά «ανώτερο» και προτιμάται. Έχει μια συμβολική αξία για το σύγχρονο δυτικό άνθρωπο: «Είμαι αρκετά ευκατάστατος –άρα πετυχημένος-, και μπορώ να καταναλώνω περισσότερα από εσάς».
Οι συμβολικές αξίες όμως δεν προκαλούν πάντα πρόωρη απαξίωση των κατασκευών. Μπορούν να πάρουν τελείως διαφορετικό περιεχόμενο να προκαλέσουν το αντίθετο ακριβώς. Ένα παράδειγμα είναι ο Λευκός Πύργος της Θεσσαλονίκης. Αρχικά κατασκευάστηκε ως φρούριο. Μετά τη διάδοση της πυρίτιδας έχασε την αξία του και εξελίχθηκε σε στρατώνα, και στη συνέχεια σε φυλακή. Όταν η πόλη απελευθερώθηκε από τους Οθωμανούς έχασε και αυτήν την αξία του. Ήταν ένα όμορφο παλιό κτίριο, σε αξιόλογη θέση στην πόλη, που όμως κόστιζε για να συντηρηθεί. Παρόλα αυτά διατηρήθηκε. Έγινε καφετερία και σήμερα είναι μουσείο και τουριστικό αξιοθέατο. Αυτό όμως που κράτησε τον Πύργο στη ζωή δεν ήταν οι λειτουργικές του αξίες ως καφετερία και μουσείο, αλλά η συμβολική αξία που απέκτησε επιβιώνοντας τόσους αιώνες αλλάζοντας συνεχώς χρήση και ρόλο, προσαρμοζόμενος πάντα στις νέες συνθήκες. Είναι σύμβολο της σύγχρονης πόλης και μνημείο της νεότερης ιστορίας της, βασικό στοιχείο του δομημένου περιβάλλοντός της. Οι παράλληλοι ρόλοι που έχει αναλάβει συμβάλουν στην ένταξή του στον ιστό της πόλης. Δεν είναι δηλαδή ένα μνημείο «μούμια», αλλά ζωντανό κτήριο που λειτουργεί. Είναι η επαναχρησιμοποίηση που αναδεικνύει και ενίοτε μεγεθύνει τις συμβολικές αξίες μιας κατασκευής.

Εικόνα 2 Το γεφύρι της Βαθιάς χτισμένο το 1796 συνέδεε τη Χρυσαυγή με το Κριμήνι και Τσοτύλι, γεφυρώνοντας το ρέμα Βαθιά. Με την ανάπτυξη του οδικού δικτύου κατασκευάστηκε σύγχρονη γέφυρα από σκυρόδεμα δίπλα στο παλιό γεφύρι, αχρηστεύοντας το λειτουργικά τελείως. Αν και η κατασκευή της νέας γέφυρας προξένησε στο παλιό γεφύρι αρκετές ζημιές, το γεφύρι διασώθηκε χάρη στην κοινωνική του αξία. Δυστυχώς δεν έγινε το ίδιο με το γεφύρι της Ζώνης, όπου κατεδαφίστηκε κατά τη διάρκεια κατασκευής νέας γέφυρας στο ρέμα Τρανό.

Η περίπτωση των πετρόκτιστων γεφυριών του Βοϊου

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας στο ορεινό Βόιο χτίστηκαν από πέτρα διάφορα γεφύρια. Τα πρώτα χρηματοδοτηθήκαν από αρματολίκια και κτηνοτρόφους και εξυπηρετούσαν τις ανάγκες μεταφοράς στρατιωτών και κοπαδιών. Στη συνέχεια, με την ανάπτυξη του εμπορίου άρχισαν να εξυπηρετούν κυρίως εμπορικά καραβάνια, ενώ παράλληλα χτίστηκαν επιπλέον γεφύρια. Με την ανάπτυξη του οδικού δικτύου, και την αραίωση του πληθυσμού λόγω μετανάστευσης, τα περισσότερα γεφύρια πέρασαν σε αχρηστία. Εξαίρεση αποτελούν αυτά που τροποποιήθηκαν κατασκευαστικά ώστε να δέχονται τροχοφόρα. Αν και λειτουργικά και οικονομικά απαξιωμένα, τα περισσότερα γεφύρια άντεξαν ως τις μέρες μας, χάρη στη συμβολική αξία που απέκτησαν λόγω παλαιότητας. Το κράτος, οι μετανάστες, αλλά και οι κάτοικοι των γύρω οικισμών τα συντηρούσαν κατά καιρούς, λόγω της μεγάλης κοινωνικής και συμβολικής αξίας που απέκτησαν.
Η συντήρηση όμως δεν αρκεί από μόνη της για να αναλάβει ένα μνημείο το ρόλο του. Σημασία έχει να ενταχθεί στην οικιστική δομή αποκτώντας επιπλέον κάποιο λειτουργικό ρόλο. Δυστυχώς, σε αντίθεση με τα κτήρια, τα πέτρινα γεφύρια δύσκολα μπορούν να αλλάξουν χρήση. Παραδείγματος χάρη, ένα παλιό πέτρινο σχολείο μπορεί να γίνει λαογραφικό μουσείο, ένα αρχοντικό να μεταμορφωθεί σε ξενώνα, ένα οικοτροφείο σε δημαρχείο, ένα γεφύρι όμως παραμένει γεφύρι του δρόμου του.

Εικόνα 3 Το γεφύρι της Τσούκας κοντά στη Μόρφη. Χτίστηκε μέσα στη δεκαετία του 1720 με αγγαρείες των κατοίκων των γύρω οικισμών, και χρηματοδότηση από το αρματολίκι της περιοχής. Γεφυρώνει τον ποταμό Πραμόριτσα σε σημείο που υπήρχε δρόμος που συνέδεε τα χωριά των Γρεβενών με το Τσοτύλι. Επισκευάστηκε μεταπολεμικά με έξοδα μεταναστών από τη Μόρφη. Αν και είναι το δεύτερο παλιότερο «εν ζωή» γεφύρι στο Νομό Κοζάνης, είναι σχετικά άγνωστο, γιατί βρίσκεται μακριά από οικισμούς και το οδικό δίκτυο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι βρίσκεται σε διασταύρωση παλιών δρόμων, οι οποίοι διέρχονται από περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Η διαδρομή Δασσύλειο – Δίλοφο – Τσούκα – Χρυσαυγή και η διαδρομή Πεντάλοφος – Αγ Σωτήρα – Τσούκα – Μόρφη – Τριάδα, προσφέρονται για πολλές δραστηριότητες, και διαδρομές διαφορετικής διάρκειας και δυσκολίας συνδέοντας δύο τουλάχιστον χαρακτηρισμένους παραδοσιακούς οικισμούς και πέντε γεφύρια.

Ίσως η καλύτερη λύση είναι να επαναχρησιμοποιηθεί μαζί με το δρόμο του. Πώς όμως μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν τα καλντερίμια του 18ου αιώνα στο παρόν; Υπάρχει μια μικρή μερίδα του πληθυσμού στη χώρα μας, η οποία είναι πιο μικρή σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες και η οποία χρειάζεται τέτοιους δρόμους. Είναι άνθρωποι που ασχολούνται με την πεζοπορία και τη ορεινή ποδηλασία. Η μετατροπή των παλιών εμπορικών δρόμων σε πεζοπορικές, ποδηλατικές, ιππήλατες ή και μοτοσικλετιστικές διαδρομές, και η προβολή τους στις ενδιαφερόμενες ομάδες πληθυσμού αποτελούν ίσως τη μοναδική λύση για να επαναλειτουργήσουν τα γεφύρια. Η περιοχή εξάλλου, λόγω του φυσικού της περιβάλλοντος έχει κάποιες δυνατότητες ανάπτυξης του οικοτουρισμού.
Εκτός όμως από την αύξηση της οικονομικής αξίας των γεφυριών, αυξάνονται παράλληλα η κοινωνική και συμβολική αξία τους, σε μια περιοχή που δεν έχει βυζαντινά μνημεία και οι αρχαιότητές της έχουν περισσότερο επιστημονική παρά κοινωνική σημασία.
Σε τελική ανάλυση το μέλλον των γεφυριών θα κριθεί από τις ανάγκες της κοινωνίας. Το ποιες είναι αυτές και πως ιεραρχούνται είναι ένα θέμα που σηκώνει πολλή συζήτηση. Πάντως οι κοινωνίες κρίνονται και με βάση αυτό το κριτήριο : πως δηλαδή αξιολογούν, διεκδικούν και ικανοποιούν τις ανάγκες τους.

21 / 1/ 2008
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

Αλλαγές λόγω Κλίματος στην Κατανομή των Ελληνικών Αναπαραγόμενων Ειδών

Οι ειδικοί μελετούν τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών σε ένα μεγάλο εύρος ζητημάτων και μάλιστα, εφαρμόζοντας διάφορα μοντέλα, προβαίνουν σε προβλέψεις.
Όπως ήταν και θεωρητικώς αναμενόμενο, οι κλιματικές αλλαγές που απειλούν τον πλανήτη μας, θα επιφέρουν πολλά προβλήματα και στα πουλιά, τα οποία είναι από τους πιο ευαίσθητους οργανισμούς, σε τέτοιου είδους μεταβολές.
Σας παραθέτω ένα email που μου έστειλε ο κ. Κομνηνός Θεόδωρος, ο οποίος, βασιζόμενος στη μελέτη μιας πρόσφατης πανευρωπαϊκής έρευνας, έχει προβεί σε συμπεράσματα για τις αλλαγές στην ποικιλία της πτηνοπανίδας της χώρας μας.
Το email ακολουθούσε και μια βάση του Εxcel με τα ελληνικά είδη και τις αλλαγές που προβλέπονται έως τα τέλη του 21ου αιώνα. Λόγο περιορισμών που έχουμε στο blog δεν μπορέσαμε να την ανεβάσουμε. Επειδή το θέμα παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, θα το κάνουμε μόλις είναι έτοιμο το επίσημο site μας.
Λουκάς Νίτσας
_____________________________________
Αγαπητοί φίλοι και φίλες

Πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε ο Άτλαντας με τα αναπαραγόμενα είδη πουλιών της Ευρώπη και τις προβλέψεις που δείχνουν την μελλοντική κατανομή τους λόγω της κλιματικής αλλαγής. Το βιβλίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις LYNX και γράφτηκε από επιστήμονες της RSPB, της BirdLife International, του EBCC και των πανεπιστημίων Durham και Cambridge .

Εφαρμόζοντας κάποια μοντέλα και παίρνοντας υπόψη κάποιες παραμέτρους έχουν κάνει κάποιες προβλέψεις για τις αλλαγές στην κατανομή των αναπαραγόμενων ειδών πουλιών της Ευρώπης. Αρχικά δείχνουν την κατανομή των πουλιών όταν είχε κυκλοφορήσει ο Άτλαντας των αναπαραγόμενων ειδών της Ευρώπης πριν από 10 περίπου χρόνια, και στην συνέχεια παρουσιάζουν την κατανομή των ειδών με βάση τη σημερινή κατάσταση και αυτήν που ενδεχομένως επικρατήσει τα επόμενα 10-20 χρόνια (1η πρόβλεψη) και τέλος την κατανομή των ειδών στα τέλη του 21ου αιώνα (2η πρόβλεψη). Αν ισχύσουν όσα γράφουν, τότε η κατάσταση είναι πραγματικά αποκαρδιωτική.

Για τα ελληνικά δεδομένα, με βάση τα δεδομένα του τότε Άτλαντα, οι αλλαγές στα τέλη του αιώνα 2070-2099 προβλέπεται να είναι πολύ μεγάλες, με πολλά είδη να σταματούν να φωλιάζουν στον ελλαδικό χώρο, κάποια άλλα να περιορίζονται αρκετά και κάποια να έχουν οριακή παρουσία στην Ελλάδα με πολύ μικρούς πληθυσμούς. Κάποια είδη παραμένουν σταθερά, πολύ λίγα εμφανίζουν μια μικρή αύξηση, ενώ έχουμε και παρουσία ορισμένων καινούριων ειδών για την Ελλάδα, κυρίως από είδη της Ιβηρικής χερσονήσου (σχεδόν δηλαδή όλα). Τα δασικά είδη είναι αυτά που η Ελλάδα τα χάνει σχεδόν όλα ή θα έχουν οριακή κατανομή στη βορειοδυτική Ελλάδα.

Όσο, ίσως, και υπερβολικά να φαίνονται κάποια από αυτά τα στοιχεία, σίγουρα οι αλλαγές θα είναι, με βάση τα σημερινά δεδομένα και το πως εξελίσσονται τα γεγονότα σε παγκόσμιο επίπεδο, αναγκαστικά μεγάλες. Σας στέλνω ένα αρχείο Excel που ετοίμασα, με τα ελληνικά είδη και τις αλλαγές για τη 2η μόνο πρόβλεψη, δηλαδή για τα τέλη του 21ου αιώνα και πιστεύω να βρείτε τα στοιχεία ενδιαφέροντα.

Φιλικά

Θόδωρος

Theodoros Kominos
Bsc Zoology - Ecology
Msc Conservation Biology
Tel. 210 3804365 - 6977815941
Fax 210 3804365
Zoodohou Pigis 16, 10681
Athina
tkominos@hotmail.com
Kithironiscus@yahoo.gr
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Brian Huntley, Rhys E. Green, Yvonne C. Collingham and Stephen G. Willis (2007) A climatic atlas of european breeding birds. Durham University, The RSPB and Lynx Edicions, Barcelona. Published as a partnership between Durham University, The RSPB and Lynx Edicions in association with the University of Cambridge, BirdLife International and EBCC.

ΨΗΦΙΣΜΑ ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΛΙΓΝΙΤΙΚΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΦΙΛΩΤΑ

ΟΙΚΟ –Δίκτυο Δυτικής Μακεδονίας :


Οι οικολογικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι κινήσεις πολιτών, που συμμετέχουμε στο Δίκτυο οικολογικών οργανώσεων Δυτικής Μακεδονίας, εκφράζουμε την πλήρη εναντίωση μας στο σχέδιο που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας και αφορά την κατασκευή νέας λιγνιτικής μονάδας από ιδιωτική εταιρεία, στον οικισμό της Βεγόρας του Δήμου Φιλώτα.

Την ώρα που οι περισσότερες κυβερνήσεις του κόσμου προσπαθούν – με αρκετή καθυστέρηση – να μειώσουν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και να επενδύσουν στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την ώρα που όλος ο κόσμος έχει ως κεντρικό πρόβλημα τις κλιματικές αλλαγές, η Ελλάδα αυξάνει τις εκπομπές του κατεξοχήν ενόχου αερίου, του CO2, και ενθαρρύνει νέες μονάδες από λιθάνθρακα και λιγνίτη με φορείς τη ΔΕΗ και τους ιδιώτες.

Ειδικά το Λεκανοπέδιο Κοζάνης – Πτολεμαΐδας – Φλώρινας δεν σηκώνει νέες φορτίσεις. Η Δυτική Μακεδονία δεν αντέχει τη δημιουργία κι άλλης λιγνιτικής μονάδας, που θα επιβαρύνει με πρόσθετες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και τέφρας τον ήδη επιβαρυμένο αέρα που αναπνέουμε.

Οι σταθμοί και τα ορυχεία της ΔΕΗ έχουν παραβιάσει ήδη τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής και έχουν καταφέρει σοβαρά πλήγματα στους φυσικούς πόρους και ιδιαίτερα στο υδάτινο δυναμικό.

Το θέμα αυτό τέθηκε για άλλη μια φορά και στην πρόσφατη Ημερίδα για τη Βεγορίτιδα στην Αρνισσα, όπου συμμετείχε και το Οικο-δίκτυο Δυτικής Μακεδονίας με τρία μέλη του (20-1-2008).

Η Βεγορίτιδα αποτελεί μια από τις «παράπλευρες» απώλειες του λιγνιτικού ενεργειακού μοντέλου. Τα τελευταία 50 χρόνια φθίνει γοργά και ανησυχητικά, ενώ ταυτόχρονα οι χρήστες των υδάτων της αυξάνονται διαρκώς.

Σχετικά με το θέμα προστασίας της λίμνης ο Σύλλογος προστασίας Βεγορίτιδας και το Οικοδίκτυο Δ.Μ. διαμηνύουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν θα δεχτούμε αυτή την κατάσταση. Δηλώνουμε ότι θα αγωνιστούμε με κάθε νόμιμο τρόπο προκειμένου να ακυρώσουμε τα σχέδια για εγκατάσταση μονάδων και ορυχείων, που θα χρησιμοποιήσουν κι άλλο νερό από την εξουθενωμένη λίμνη ή τον υπόγειο υδροφορέα της. Η Βεγορίτιδα είναι ο ΠΟΛΥΤΙΜΟΤΕΡΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΟΡΟΣ όλου του λεκανοπεδίου Κοζανης-Πτολεμαϊδας-Αμυνταίου και γι’αυτό απαιτούμε την άμεση προστασία της, ποιοτική και ποσοτική.

Στο διάστημα ενός ακόμη έτους ανομβρίας η λίμνη Βεγορίτιδα έχασε δυο και πλέον μέτρα στάθμης νερού. Όταν λοιπόν σήμερα με τις υπάρχουσες χρήσεις το υδατικό ισοζύγιο στην λεκάνη της Βεγορίτιδος είναι ελλειμματικό, αναρωτιόμαστε από πού θα υδροδοτηθει η νέα λιγνιτικη μονάδα στη Βεγορα…

Με την ευκαιρία αυτή υπενθυμίζουμε το αίτημα να απαγορευτεί άμεσα η άντληση νερού που πραγματοποιεί η ΔΕΗ από τον υπόγειο υδροφορέα στο αντλιοστάσιο του Ροδώνα, για να καλύψει τις ανάγκες των πύργων ψύξης του ΑΗΣ Αμυνταίου- Φιλώτα. Άλλωστε εξαιτίας αυτού του γεγονότος παρατηρούνται σήμερα προβλήματα καθιζήσεων στο έδαφος της περιοχής Αμύνταιου, με αποτέλεσμα να προκαλούνται σοβαρές ζημίες {ρωγμές} στα σπίτια των παρακείμενων οικισμών.

Η Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, αυτό που έχει κυρίως ανάγκη είναι σχέδια και προγράμματα για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Από τη δέσμη των πάγιων αιτημάτων του οικολογικού κινήματος υπενθυμίζουμε σήμερα από την Αρνισσα, δίπλα στη λίμνη Βεγορίτιδα, τα πιο επίκαιρα:

  • Όχι στις νέες λιγνιτικές μονάδες, δημόσιες ή ιδιωτικές.
  • Αυστηρή εφαρμογή της υδατικής νομοθεσίας για τα νερά
  • Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες και Διαχειριστικά Σχέδια για τις προστατευμένες περιοχές
  • Χρήση του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης κυρίως για έργα περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής.


Καλούμε την τοπική κοινωνία, τους κοινωνικούς φορείς της εργασίας, της παραγωγής και του πνεύματος, να αντιληφθούν την κρισιμότητα της κατάστασης και να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Ζητούμε από τους βουλευτές και τα κόμματα να ενεργούν με σύνεση και περίσκεψη. Τους καλούμε να υπηρετούν αυτόν τον πολύπαθο τόπο με ευθύνη και σοβαρότητα, ιδιαίτερα στα θέματα που αφορούν το περιβάλλον.

Ζητούμε από όλους τους πολίτες – χωρίς να εξαιρούμε και εμάς τους ίδιους- να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας, τη ζωή μας, τη συμπεριφορά μας ΣΗΜΕΡΑ . Αύριο θα ναι αργά…
Να ενισχύσουμε με τη δράση μας ένα κίνημα οικολογίας, ελπίδας και προοπτικής.

Το περιβάλλον της Δυτικής Μακεδονίας δεν αντέχει πλέον κινήσεις καιροσκοπικές. Χρειάζεται πολιτικές που θα προάγουν την αειφόρο ανάπτυξη, την καθαρή παραγωγή και τα πράσινα προϊόντα.

Για να εξακολουθήσει αυτός ο τόπος να έχει όλα εκείνα τα πλουτοπαραγωγικά και φυσικά στοιχεία που θα επιτρέψουν και στις επόμενες γενιές που έρχονται να ζήσουν με αξιοπρέπεια.

22 Ιανουαρίου 2008
ΔΙΚΤΥΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Η Δυτική Μακεδονία σε Πυρηνικό Κλοιό

Ο Περιφερειάρχης καλείται να ενημερώσει την κοινή γνώμη
και Τοπικοί φορείς να αντιδράσουν καθολικά και άμεσα.
Εξετάζεται και η περίπτωση εγκατάστασης πυρηνικού σταθμού στην Κοζάνη ;


Η πυρηνική ενέργεια επανέρχεται και πάλι στο προσκήνιο. Είκοσι δύο χρόνια μετά το τρομακτικό ατύχημα του Τσερνομπιλ (1986) το πυρηνικό λόμπι περνά στην αντεπίθεση, εκμεταλλευόμενο την ανησυχία του κόσμου για την κλιματική αλλαγή και τις οδυνηρές της επιπτώσεις. Εμφανίζουν την πυρηνική ενέργεια ως αναγκαστική λύση για την αντιμετώπιση του φαινόμενου του θερμοκηπίου και πιέζουν τις κυβερνήσεις για κατασκευή καινούριων σταθμών πυρηνικής ενέργειας.
Τα νέα από τους βόρειους γείτονες μας είναι ανησυχητικά και ιδιαίτερα δυσοίωνα για τη Δυτική Μακεδονία :
Ø Στην Αλβανία στις 10 Νοεμβρίου ο Αλβανός πρωθυπουργός Σάλι Μπερίσα, ανακοίνωσε την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου από μεγάλη γαλλική εταιρεία, ενώ ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο συνεργασίας με αμερικανικές και ασιατικές εταιρείες (Camossi, Westing Ηοuse). Η πυρηνικός σταθμός πρόκειται να γίνει στο Δυρράχιο, 100 χιλιόμετρα από τα βόρεια σύνορά μας!
Ø Η FYROM ήλθε πρόσφατα σε συμφωνία με τον Καναδά και πρόκειται να αγοράσει πυρηνικούς αντιδραστήρες, τους οποίους πρόκειται να εγκαταστήσει στο Τέτοβο (;).

Ο πυρηνικός κλοιός σφίγγει για τα καλά. Πρόκειται μάλιστα να γίνει πιο ασφυκτικός για όλη τη χώρα, όταν και η Βουλγαρία προχωρήσει στην κατασκευή δύο πυρηνικών σταθμών στο Μπέλενε, συνολικής ισχύος 2000 MW, καθώς και η Τουρκία, η οποία ετοιμάζεται να εγκαταστήσει πυρηνικούς αντιδραστήρες ισχύος 5000 ΜW στις δυτικές περιοχές της.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση των Οικολόγων Πρασίνων, http://www.ecogreens.gr/ που βασίζεται σε δημοσιεύματα των εφημερίδων «Ποντίκι» και «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», η Ελλάδα όχι μόνο δεν αντιδρά, αλλά εξετάζει το ενδεχόμενο δημιουργίας πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα ή σε γειτονική χώρα με χρηματοδότηση της ΔΕΗ ! Τα «ΝΕΑ» μάλιστα προχωρώντας περισσότερο κάνουν λόγο (φύλλο 19-20 Ιανουαρίου) για την Κοζάνη, η οποία θεωρείται υποψήφια για εγκατάσταση πυρηνικού σταθμού, γιατί έχει τις υποδομές και τα δίκτυα, ενώ κρίνεται και σχετικά ασεισμική ! !

Όλοι θυμόμαστε το πυρηνικό ατύχημα στο Τσέρνομπιλ το 1986, τις συνέπειες του οποίου δεν πλήρωσε μόνο η Ουκρανία και η Ρωσία αλλά ολόκληρη η Ευρώπη και η Μέση Ανατολή και βεβαίως και η χώρα μας. Υπενθυμίζουμε ότι o Νομός Κοζάνης ήταν από τις περιοχές, στις οποίες σημειώθηκε η μεγαλύτερη εναπόθεση ραδιενεργού νέφους στη χώρα (1000 -1500 Bq Cs-137 ανά kg εδάφους) . Ακόμη και σήμερα το ραδιο-ισότοπο Cs-137 παραμένει στα εδάφη μας σε συγκεντρώσεις της τάξης των 40-50 Bq/kg , σύμφωνα με μετρήσεις του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας.
Η ραδιενέργεια συνεπώς δεν γνωρίζει σύνορα. Μετά το 1986 αρκετές χώρες πήραν απόφαση να κλείσουν τα πυρηνικά τους εργοστάσια ή να εγκαταλείψουν τα σχέδια δημιουργίας νέων. Εκτός των πυρηνικών ατυχημάτων μια άλλη, μόνιμη πηγή κινδύνου είναι τα ραδιενεργά απόβλητα. (Σε περίπτωση που γίνουν όλοι οι σταθμοί που αναφέρουν τα «ΝΕΑ» σε ακτίνα 700 χιλιομέτρων, συνολικής ισχύος 12700 MW, θα αυξηθούν και οι πιθανότητες από τις θαλάσσιες ή χερσαίες μεταφορές των πυρηνικών αποβλήτων).

Αντίθετα με το πυρηνικό «αμόκ» που απλώνεται στα Βαλκάνια αρκετές προηγμένες χώρες, με εμπειρία στην πυρηνική ενέργεια, έχουν ήδη αποφασίσει να την περιορίσουν ή να την εξαλείψουν τελείως. Στη Γερμανία, υπάρχει χρονοδιάγραμμα να κλείσουν όλα τα πυρηνικά εργοστάσια μέχρι το 2020, μετά από πρωτοβουλία που είχαν πάρει οι Πράσινοι, όταν συμμετείχαν στην κυβέρνηση.

Οι αντιδράσεις της Δυτικής Μακεδονίας είναι μέχρι στιγμής ανύπαρκτες. Με εξαίρεση μια ερώτηση και ελάχιστα δημοσιεύματα τοπικών εφημερίδων, δεν είδαμε να τοποθετούνται επί του θέματος ούτε η Περιφέρεια, ούτε η Τοπική και Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση των 4 νομών, Κοζάνης - Καστοριάς – Γρεβενών - Φλώρινας.
Ποιος θα προστατέψει τη Δυτική Μακεδονία – και όχι μόνο - από ένα πυρηνικό ατύχημα, που ενδεχόμενα θα συμβεί στο «σπίτι» μας ή στη γειτονιά μας ; Είμαστε ριζικά αντίθετοι στην εγκατάσταση πυρηνικών σταθμών στη Δυτική Μακεδονία και στην Ελλάδα ολόκληρη και κάθε σχετική πρόταση πρέπει να απορριφθεί ασυζητητί.
Το ίδιο αντίθετοι είμαστε στην εγκατάσταση πυρηνικών σταθμών, ακόμη κι αν δεν αφορούν την Ελλάδα, αλλά γειτονικές χώρες. Ποιος θα ελέγχει την ασφάλεια τέτοιων εργοστασίων ; Υπάρχει αξιόπιστος μηχανισμός και οργανισμός να μας ειδοποιήσει αν συμβεί ένα ατύχημα ; Υπάρχει στη Δυτική Μακεδονία Δίκτυο ανίχνευσης της παραμικρής ραδιενεργού επιβάρυνσης και Σχέδιο άμεσης αντίδρασης και διαχείρισης ενός πιθανού πυρηνικού ατυχήματος στα βόρεια σύνορα μας ; Είναι επαρκείς οι υφιστάμενοι σταθμοί της «Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας» και του «Δημόκριτου» για την αντιμετώπιση της νέας πραγματικότητας ; Εμπιστευόμαστε ότι θα δηλώσει άμεσα την περίπτωση ατυχήματος η όποια εταιρεία ή κυβέρνηση ; (Θυμίζουμε ότι το ατύχημα του Τσέρνομπιλ δεν έγινε γνωστό από την κυβέρνηση της (τότε) Σοβιετικής Ένωσης, αλλά από τη γειτονική Σουηδία. Η Σοβιετική Ένωση αναγκάστηκε να το παραδεχτεί με μεγάλη καθυστέρηση, που στην περίπτωση της ραδιενεργού ρύπανσης σημαίνει ότι χάνονται ζωές ή προσβάλλονται ανεπανόρθωτα άνθρωποι, οι οποίοι κυκλοφορούν αμέριμνοι και πιθανόν καταναλώνουν μολυσμένα τρόφιμα και νερό ! )

Τα εν λόγω θέματα έχουν ήδη τεθεί από το Αντιπυρηνικό Παρατηρητήριο http://www.manw.org/greek/ και τους Οικολόγους Πράσινους, οι οποίοι σε σχετική ανακοίνωση τους καλούν την ελληνική κυβέρνηση α ) να διαψεύσει τις πληροφορίες ότι σχεδιάζει την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα ή σε γειτονική χώρα με χρηματοδότηση της ΔΕΗ. β) να αναλάβει πρωτοβουλίες για να κλείσει το Κοζλοντούι στη Βουλγαρία και να εγκαταλειφθούν τα σχέδια για εξάπλωση πυρηνικών εργοστασίων στα Βαλκάνια και γ) να κτίσει το ενεργειακό μέλλον της χώρας με θεμέλια τις ήπιες μορφές ενέργειας.
(Τα παραπάνω πρόκειται να τεθούν σε ειδική Ημερίδα, που οργανώνεται στη Θεσσαλονίκη την Παρασκευή 25/1 (αίθουσα της ΕΔΟΘ, Προξένου Κορομηλά 51, 4ος όροφος, ώρα 7.30 μμ), από τους Οικολόγους Πράσινους και την Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης http://www.ecology-salonika.org/ και στην οποία Ημερίδα συμμετέχει με εισήγηση και η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης http://www.ecokinisi.blogspot.com/ )

Κατόπιν όλων αυτών καλείται ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας :
Ø να ενημερώσει τους πολίτες της Περιφέρειας για τις εξελίξεις στο θέμα των σχεδιαζόμενων πυρηνικών σταθμών στην περιοχή της άμεσης γειτονίας μας
Ø να ελέγξει αν το δημοσίευμα των «ΝΕΩΝ» για την Κοζάνη ευσταθεί και σε κάθε περίπτωση να εκδώσει επίσημη ανακοίνωση.
Ø να αναλάβει πρωτοβουλία μαζί με τη Νομαρχιακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση για να μεταφέρουν στην Κυβέρνηση την ανησυχία και την απόφαση λαού της Δυτικής Μακεδονίας για Βαλκάνια χωρίς πυρηνικές εγκαταστάσεις
Ø να συντονίσει τη διαδικασία α) ελέγχου και αναβάθμισης του υφιστάμενου μηχανισμού ανίχνευσης της ραδιενέργειας (εξοπλισμός – στελέχωση –δικτύωση – διαβαθμονόμηση) στη Δυτική Μακεδονία και β) σύνταξης – ή αναθεώρησης - των σχεδίων άμεσης δράσης σε περίπτωση πυρηνικών ατυχημάτων μεγάλης έκτασης

21 Ιανουαρίου 2008
ΟΙΚΟ-ΔΙΚΤΥΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
(σ.σ το ΟΙΚΟ-ΔΙΚΤΥΟ είναι το Συντονιστικό Όργανο 20 οικολογικών και περιβαλλοντικών οργανώσεων της Δυτικής Μακεδονίας)

Μίνι Έρευνα Επισκεψημότητας του BLOG μας



Η παραπάνω πρόχειρη έρευνα έγινε μέσω του που blog της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης από τις 20-9-2007 (ημέρα δημιουργίας του blog ) μέχρι τις 31-12-2007

Διήρκεσε 3 μήνες και πήραν μέρος 95 άτομα από το σύνολο των επισκεπτών του site.
Το 67 % των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι δεν είναι μέλη της Οικολογικής, αλλά οι μισοί περίπου από αυτούς θα ήθελαν να γίνουν.

Αρκετοί από όσους εξέφρασαν την επιθυμία τους να γίνουν μέλη έκαναν ηλεκτρονική αίτηση εγγραφής, αλλά μόλις 4 ολοκλήρωσαν τη διαδικασία. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στο ότι υπήρχε μια χρονοβόρα διαδικασία κατά την αποστολή της αίτησης μέσω email. (Οι περιορισμένες υπηρεσίες που μας παρέχει το blog, δεν μας δίνουν τη δυνατότητα να αναπτύξουμε μια φόρμα για online συμπλήρωση)

Σχετικά με αυτούς που δήλωσαν μέλη της Οικολογικής Κίνησης., θα πρέπει να συμπτύξουμε τις απαντήσεις «Ναι» και «Είμαι ενεργός», αφού, λόγω των περιορισμών, που έθετε το blog, δεν μας δινόταν η δυνατότητα να επεξηγήσουμε στους ερωτηθέντες τη διαφορά του «μέλους» από το «ενεργό μέλος». Συνολικά λοιπόν ένας στους τρεις συμμετέχοντες δήλωσε μέλος , ενεργό ή μη.

Η έρευνα ήταν ενδεικτική και δυστυχώς δεν μας βοηθάει να εξάγουμε περισσότερα συμπεράσματα.

Λαμβάνοντας όμως υπόψη τις τεχνικές δυσκολίες που προέκυψαν θα προχωρήσουμε σε μια πιο ολοκληρωμένη έρευνα.




Οικολογική Κίνηση Κοζάνης, 21-1-2008


Λουκάς Νίτσας

Αναγκαία διόρθωση σε δημοσίευμα του Συλλόγου καρκινοπαθών Εορδαίας

Σε πρόσφατο Δελτίο τύπου του Συλλόγου καρκινοπαθών Εορδαίας υπάρχει μια αναφορά στην Οικολογική Κίνηση Κοζάνης, η οποία είναι ανακριβής και αδικεί τόσο την Κίνηση όσο και τον υπογράφοντα.
Συγκεκριμένα ο Σύλλογος αναφερόμενος στην ραδιενέργεια της τέφρας διερωτάται α) γιατί το «Συνέδριο για τη ραδιενέργεια της τέφρας» έγινε στην Κω κι όχι στην περιοχή μας και β) γιατί “συμμετείχε και η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης”.

Εάν ο συντάκτης του κειμένου έκανε τον κόπο να ενημερωθεί από πρώτο χέρι για το εν θέμα αυτό, θα διαπίστωνε ότι
1. Το εν λόγω Διεθνές Συνέδριο οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου το Σεπτέμβριο του 2007. Προφανώς την ευθύνη για την επιλογή του τόπου διεξαγωγής και της θεματολογίας του Συνεδρίου έχει το συγκεκριμένο Πανεπιστήμιο. Δεν καταλαβαίνουμε ποιος εγκαλείται γιατί δεν έγινε εδώ το Συνέδριο ;
2. Το αντικείμενο του Συνεδρίου δεν ήταν η τέφρα, αλλά γενικά το περιβάλλον και οι σχετικές τεχνολογίες. Αυτό προκύπτει άμεσα από τον τίτλο του : «International Conference on Environmental Science and Technology». Μεταξύ των δεκάδων εργασιών που έγιναν αποδεκτές μία μόνο αφορούσε τη ραδιενέργεια των λιγνιτών.
3. Ο τίτλος της εν λόγω εργασίας – σε ελληνική μετάφραση- ήταν «Φυσικά ραδιονουκλιδια του εδάφους στην περιοχή των λιγνιτωρυχείων, στη Δυτική Μακεδονία». Η εργασία δεν υποβλήθηκε από την Οικολογική Κίνηση Κοζάνης, αλλά από τον υποφαινόμενο με την ιδιότητα του ως επίκουρου καθηγητή του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας.

Αυτά για την αποκατάσταση της αλήθειας και την ορθή ενημέρωση των μελών του Συλλόγου και γενικότερα των πολιτών.

Όσον αφορά στην ουσία του θέματος, σημειώνουμε πολύ περιληπτικά ότι από πλευράς ραδιενέργειας οι τέφρες του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας σε σύγκριση με διεθνή δεδομένα είναι στο πάνω μέρος της λίστας. Η δόση όμως που προκύπτει για τον πληθυσμό λόγω της διασποράς των καυσαερίων στην ατμόσφαιρα είναι πολύ μικρή (0.774 μSv). Η τιμή αυτή αντιστοιχεί στο 0.03% της μέσης απορροφούμενης δόσης (2.4 mSv), που εισπράττουμε ετησίως από όλες τις φυσικές πηγές ραδιενεργού ακτινοβολίας (γήινης, κοσμικής, κλπ). Ομοίως οι συγκεντρώσεις ραδονίου, που καταμετρήθηκαν σε εσωτερικούς χώρους εργασίας στο Ορυχείο της Καρδιάς, καθώς και σε κτίσματα της πόλης της Κοζάνης ήταν κάτω των ορίων. Εκείνο που έχουμε ως επόμενο στόχο είναι ο υπολογισμός της δόσης από την εισπνεόμενη τέφρα.

Αναλυτική παρουσίαση των ευρημάτων του εν λόγω ερευνητικού έργου έγινε από τον υπογράφοντα στην Κοζάνη την 12-12-2007 στα πλαίσια Ημερίδας, στην οποία παρουσιάστηκαν οι εργασίες αρκετών ερευνητών του ΤΕΙ (Πρόγραμμα ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ ΙΙ).

Τα πλήρη αποτελέσματα είναι στη διάθεση του Συλλόγου καρκινοπαθών Εορδαίας και κάθε ενδιαφερομένου.
Η ραδιενέργεια της λιγνιτικής τέφρας είναι ένα θέμα που πρέπει να προσεγγίζεται με μεγάλη σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Οφείλουμε συνεχώς να την παρακολουθούμε, χωρίς να την υποτιμούμε, ούτε όμως και να κινδυνολογούμε.

Ο Σύλλογος καρκινοπαθών έχει μια ιδιαίτερη ευαισθησία, απολύτως κατανοητή, στα θέματα περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα όμως έχει και μια παράδοση καλής συνεργασίας με την Οικολογική Κίνηση και καλόν είναι να τη διατηρήσει, επιζητώντας πριν από όλα μια έγκυρη ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος.

Καλά Χριστούγεννα

Λ. Τσικριτζής
Επίκουρος καθηγητής του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας
Πρόεδρος της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης

10 χρόνια Κιότο: δεν ακούω, δεν βλέπω, δεν αλλάζω τίποτα

Απογοήτευση από τη στάση των τεχνικών στελεχών της ΔΕΗ


Απογοήτευση. Αυτή ήταν η αίσθηση που μου έμεινε όλη αυτή την περίοδο, συζητώντας με συναδέλφους μηχανικούς και άλλους τεχνικούς της ΔΕΗ για το βασικό θέμα ημερήσιας διάταξης, δηλαδή το Ναι ή το Όχι στις νέες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ.
Και το ζήτημα δεν είναι η αντίθετη άποψη. Είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι είναι υπέρ των νέων λιγνιτικών μονάδων. Δεκτή η διαφωνία στα πλαίσια του διαλόγου. Και λίγο πολύ αναμενομένη από τους τεχνικούς της ΔΕΗ, που γαλουχήθηκαν χρόνια τώρα από το κυρίαρχο, διακομματικό, λιγνιτικό λόμπυ της ΔΕΗ. (Το τελευταίο διαπερνά όλες τις δομές της Επιχείρησης και συστεγάζει την ηγεσία της ΔΕΗ, τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία και την πλειοψηφία του τεχνικού -επιστημονικού δυναμικού).

Εκείνο, που προκαλεί την απογοήτευση είναι το είδος των επιχειρημάτων που χρησιμοποιούνται. Θυμίζουν συγκρίσεις καφενείου, τις οποίες έχουν συναντήσει κατ΄ επανάληψη όσοι ασχολούνται με τις οικολογικές… αμαρτίες της περιοχής μας. Για παράδειγμα όταν εναντιωνόμαστε στο παράνομο κόψιμο ενός δένδρου ακούμε απο τους δράστες το φτηνό επιχείρημα ότι «κάθε μέρα στον Αμαζόνιο αποψιλώνονται τεράστιες δασικές εκτάσεις, το ένα δένδρο μας μάρανε ; »
Την ίδια τακτική στις συγκρίσεις χρησιμοποιούν και οι περισσότεροι τεχνικοί της ΔΕΗ, οι οποίοι απέναντι στην ανάγκη μείωσης της λιγνιτικής παραγωγής απαντούν : «Ας συμμορφωθούν πρώτα οι Κινέζοι που παράγουν 2190 εκ. τόνους κάρβουνο και δεν τους μειώνουν και μετά να κόψουμε κι εμείς κάτι από τους δικούς μας 70 εκ τόνους».
Βλέπετε καμιά διαφορά στο επιχείρημα αυτό με την προηγούμενη λογική του Αμαζονίου; Εμείς καμιά. Τα ίδια φτηνά επιχειρήματα, η σύγκριση με τον κατώτερο ή τον τελευταίο, η πρόκριση μιας εθνικιστικής λογικής, που επικροτεί όσους προβαίνουν σε κάθε είδους αβελτηρίες αγνοώντας τους διεθνείς κανόνες για να υποστηρίξουν τα «εθνικά συμφέροντα».
Και το χειρότερο είναι η παραπλανητική χρήση των αριθμών : Γνωρίζετε πολύ καλά, συνάδελφοι τεχνικοί της ΔΕΗ, ότι σε περιπτώσεις διεθνών συγκρίσεων δεν χρησιμοποιούμε τα απόλυτα νούμερα, αλλά τους δείκτες κατά κεφαλήν. Αν λοιπόν πάρουμε την ετήσια παραγωγή κάρβουνου κατά κεφαλήν, η Ελλάδα έχει 7 τόνους/ κάτοικο και η Κίνα 1,7 !. (βλέπετε οι Κινέζοι είναι 1,3 δις). Έτσι η σειρά κατάταξης που εμφανίζουν οι οπαδοί του λιγνίτη αντιστρέφεται τελείως και βγαίνουμε στην παραγωγή κάρβουνου ανά κάτοικο πρώτοι και όχι τελευταίοι, όπως επίσης είμαστε μεταξύ των πρώτων στην παραγωγή βρώμικης ενέργειας. (Για να μην πούμε πόσο πιο βρώμικοι είμαστε από τους Κινέζους και σε άλλους τομείς, πχ στις εκπομπές των αυτοκινήτων, όπου έχουμε συντριπτικά μεγαλύτερη αναλογία αυτοκινήτων κατά κεφαλήν. Παρόλα αυτά, αν πάρουμε κι εδώ την λογική σύγκρισης των απόλυτων αριθμών, (γιατί έτσι μας βολεύει), τους βγάζουμε πιο βρώμικους, αφού συνολικά τα αυτοκίνητα της Κίνας είναι περισσότερα από της Ελλάδας ).

Βέβαια, όπως σωστά σημειώνουν οι υπέρμαχοι του λιγνίτη, «δεν θα κλείσουμε όλες τις μονάδες για να σώσουμε εμείς τον κόσμο…., ας κάνουμε ότι μας αναλογεί με βάση τις διεθνείς μας υποχρεώσεις». Έτσι λοιπόν τοποθετούνται και οι Οικολόγοι. Δεν λέμε να κλείσουμε σήμερα όλες τις λιγνιτικές μονάδες, όπως μας συκοφαντούν, αλλά να σεβαστούμε ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ότι υπογράψαμε. Και τι υπογράψαμε ; Να αυξήσουμε τις εκπομπές μας σε CO2 (όταν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι τις μειώνουν) κατά 25 % μέχρι το 2010, ποσοστό που τελικά θα υπερβεί –σύμφωνα με μετριοπαθείς εκτιμήσεις- το 35%. Ας προσπαθήσουμε ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ να κρατήσουμε αυτό το 25 % που υπογράψαμε. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μειώσουμε την επόμενη τριετία τουλάχιστον 9 εκ τόνους CO2. Από αυτή την ποσότητα αναλογεί στο λιγνίτη ένα «μερίδιο» 40 % (3,6 εκ τόνοι), δηλαδή όσο οι εκπομπές του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Πτολεμαΐδας. Aς σβήσουμε λοιπόν τον ΑΗΣ Πτολεμαίδας, που έχει κλείσει τον κύκλο ζωής του και είναι και ο πιο ρυπογόνος, για να τελειώνουμε. Τουτέστιν «τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από αυτό που μας αναλογεί», με βάση τις διεθνείς συμβάσεις που υπογράψαμε.
Αλλά ούτε αυτό το ελάχιστο κάνει η ΔΕΗ κι η Πολιτεία και όσοι επιμένουν λιγνιτικά. Αντί αυτού προγραμματίζουμε τις νέες «ιδανικές» λιγνιτικές μονάδες στη θέση του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας , (που στην καλύτερη περίπτωση θα μειώσουν το CO2 μόνο κατά 0,7 εκ τόνους), και ετοιμαζόμαστε να πληρώσουμε τα νέα πρόστιμα και να τα μετακυλίσουμε και πάλι στον καταναλωτή, για τον οποίο κοπτόμαστε.



Ο μύθος του «φτηνού» λιγνίτη



Ας ξαναγυρίσουμε όμως και πάλι στα υπόλοιπα λαϊκίστικα επιχειρήματα των οπαδών του λιγνίτη. Η μάλλον ας αναφέρουμε πρώτα ένα ανάλογο από το χώρο της εκπαίδευσης και συγκεκριμένα της εξεταστικής διαδικασίας. Όταν, ως επιτηρητές, πιάνουμε σπουδαστές στο ΤΕΙ να κλέβουν με «σκονάκια» ακούμε το εξής σύνηθες και .. ατράνταχτο επιχείρημα : «Δάσκαλε όλοι κλέβουν… Από μένα θα κάνεις την αρχή ; »
Το ίδιο ισχύει και με τη ΔΕΗ που κλέβει στη διαδικασία κοστολόγησης του λιγνίτη, και δεν υπολογίζει το λεγόμενο εξωτερικό κόστος, (σσ. οικονομικό κόστος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων), προκειμένου να βγάλει φτηνό το λιγνίτη. Και το βασικό επιχείρημα των τεχνικών αυτής της μεθοδολογίας είναι : «Σε κανένα ορυκτό καύσιμο δεν υπολογίζουν το εξωτερικό κόστος (σσ. και κλέβουν έτσι το περιβάλλον και τις επόμενες γενιές) , γιατί να το υπολογίσουμε στο λιγνίτη ;». Αυτή η λογική, πέραν των ανακριβειών (το εξωτερικό κόστος λαμβάνεται διεθνώς πλέον υπόψη), υπερασπίζεται τον πλασματικό τρόπο κοστολόγησης του λιγνίτη, την κλοπή δηλαδή που διαπράττεται σε βάρος της ήπιας και αειφόρου εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων. Αυτή λοιπόν η λογική δε διαφέρει και πολύ από εκείνη των σπουδαστών με το σκονάκι. «Πρώτα να σταματήσουν να κλέβουν οι άλλοι, κι ύστερα εμείς». Η γνωστή νεοελληνική λογική, με βάση την οποία η παρανομία θεωρείται «μαγκιά», η νοοτροπία των «Ελληναράδων»…
Κι όμως , συνάδελφοι τεχνικοί της ΔΕΗ, γνωρίζετε από πρώτο χέρι το πόσο σημαντικό είναι αυτό το εξωτερικό κόστος, το οποίο διαγράψατε στη ΔΕΗ, προκειμένου να βγει φτηνός ο λιγνίτης. Γνωρίζετε π.χ πόσο υψηλό θα είναι το κόστος μεταφοράς του νερού της Κοζάνης, η οποία αναγκάζεται να υδρευτεί από μεγάλες αποστάσεις και αρνητικές υψομετρικές διαφορές. Γνωρίζετε ότι αυτή η αναγκαστική και ακριβή λύση (για την οποία … επαίρεται ο Δήμος Κοζάνης ) οφείλεται στις εξορύξεις που κατάστρεψαν τα νερά της Σαριγκιολ και θα έπρεπε να χρεωθεί στο κόστος εξόρυξης του λιγνίτη ως εξωτερικό κόστος. Κι όμως προτείνετε να το παραβλέψουμε, γιατί «αυτό κάνουν κι οι άλλοι». Γνωρίζετε επίσης ότι ούτε κι αυτό το επιχείρημα είναι τελείως σωστό, γιατί οι «άλλοι», ή μάλλον όσοι βλέπουν λίγο μπροστά, άρχισαν να υπολογίζουν το εξωτερικό κόστος (Πάτε μια βόλτα από τα ελληνικά πολυτεχνεία, από όπου πολλοί αποφοιτήσατε, και δέστε πόσοι τομείς και εργαστήρια ασχολούνται πλέον με το εξωτερικό κόστος). Τέλος είναι γνωστό ότι όσοι εμπλέκονται σε διαδικασίες κοστολόγησης λαμβάνουν σοβαρά τις μελλοντικές τάσεις, και στην περίπτωση μας βλέπουν ότι το εξωτερικό κόστος αργά ή γρήγορα θα επιβληθεί. Και τότε όσοι θα έχουν κάνει επενδύσεις βασιζόμενοι στο «φτηνό λιγνίτη» θα τρέχουν και δεν θα προλαβαίνουν. Ή θα σκαρφίζονται διάφορες αλχημείες προκειμένου να γλυτώσουν τα πρόστιμα, θα παρακαλούν την Ευρωπαϊκή Ένωση για παρατάσεις, ή το Ευρωπαϊκό δικαστήριο για επιείκεια, ή θα ακυρώνουν τους νόμους που οι ίδιοι ψήφισαν, (όπως έγινε με το φόρο στερεών καυσίμων, που καθιερώθηκε και ακυρώθηκε από την ίδια Κυβέρνηση της ΝΔ !)



Εναλλακτικές λύσεις στην ενέργεια και στην ανεργία



Όσον αφορά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ενώ στα λόγια γίνονται αποδεκτές από τα τεχνικά στελέχη της ΔΕΗ, στην πράξη υποτιμώνται και ειδικά όταν αντιπαραβάλλεται το κόστος τους με εκείνο του λιγνίτη η σύγκριση είναι εξαιρετικά άδικη. Το κόστος της αιολικής κιλοβατώρας είναι σαφώς μικρότερο από τη λιγνιτική, ενώ η φωτοβολταική είναι πράγματι ακριβότερη, αλλά όχι όπως παρουσιάζεται από τους αντιπάλους της. Αν η ΔΕΗ αγοράζει το ρεύμα ακριβά από τις ιδιωτικές μονάδες, γιατί την υποχρεώνει το κράτος, είναι άλλο ζήτημα και πρέπει να διευθετηθεί με άλλο τρόπο, (όπως και οι οδυνηρές παρενέργειες της «απελευθέρωσης» της ηλεκτρικής ενέργειας).
Οι επιδοτούμενες τιμές ή οι πλασματικά μικρότερες τιμές (όπως του λιγνίτη) δεν προσφέρονται για τίμιες συγκρίσεις. Αν λοιπόν θέλουμε να έχουμε μια αξιόπιστη εικόνα του κόστους παραγωγής, το οποίο πρέπει να ενσωματώνει και το εξωτερικό κόστος και το φόρο στερεών καυσίμων και το φόρο CO2, τότε η αιολική κιλοβατώρα βγαίνει σαφώς φθηνότερη από τη λιγνιτική (7,5 cents έναντι 10 cents με το πιο φτηνό εξωτερικό κόστος για το λιγνίτη, www.soc.uoc.gr/calendar/2000EAERE/papers/PDF/F4-Diakoulaki.pdf), ενώ η φωτοβολταική κιλοβατώρα ακριβότερη. Για την τελευταία βέβαια θα πρέπει να κάνουμε την αβαρία να τη στηρίξουμε σε πρώτη φάση, όπως έκαναν όλοι οι Ευρωπαίοι. Τόσα χρόνια πριμοδοτούσαμε κρυφά το λιγνίτη και μας στέλνουν κάθε τόσο στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για στρέβλωση του ανταγωνισμού. Ας πριμοδοτήσουμε και ας διαλέξουμε και μια φορά το καθαρό αντί για το φτηνό.
Στο κάτω - κάτω κανείς δεν είπε «να στρώσουμε όλη την Ελλάδα με φωτοβολταικά και ανεμογεννήτριες». Ας κάνουμε και πάλι ότι μας αναλογεί με βάση τις Ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις για τις ΑΠΕ (δηλ. να πιάσουμε το στόχο το 20 % της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ).
Αν όμως θέλουμε να επιτύχουμε αυτό το στόχο και παράλληλα να κάνουμε και εξοικονόμηση στην πράξη τότε πρέπει να κόψουμε ΑΜΕΣΑ τουλάχιστον 1000 λιγνιτικά ΜW , άντε να το κατεβάσουμε στα 600, για να είμαστε στα όρια των υποχρεώσεων μας έναντι του Κιότο. Εμείς ως .. «μετριοπαθείς» Κοζανίτες Οικολόγοι ζητάμε σε πρώτη φάση να κόψουμε μόνο 300, κι εσείς δεν θέλετε ούτε ένα ! Νισάφι πιά !

Τέλος για το θέμα της ανεργίας. Ας παίξουμε κι εδώ με ανοιχτά χαρτιά. Με έναν όρο : ότι δεν θα πρυτανεύσουν τα τοπικιστικά κριτήρια. Το ερώτημα λοιπόν που πρέπει να απαντηθεί είναι πόσες θέσεις εργασίας δημιουργούν οι ΑΠΕ και πόσες ο λιγνίτης.
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει ότι οι ΑΠΕ δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας από το λιγνίτη. Αν εσείς, συνάδελφοι της ΔΕΗ, έχετε στα κιτάπια σας κάποια άλλα νούμερα από τη διεθνή βιβλιογραφία, το ξανασυζητάμε.

Ψωμάς Σ. (2005). Η συμβολή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. 3ο Εθνικό Συνέδριο ‘Η εφαρμογή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: Προοπτικές και προτεραιότητες προς το στόχο του 2010’, Μονάδα Ανανεώσιμων Ενεργειακών Πόρων ΕΜΠ, Αθήνα, 23-25 Φεβ. 2005, www.helapco.gr/library/RES_Jobs_Helapco-Feb05.pdf

Είναι σαφές από τον πίνακα ότι για κάθε λιγνιτικό ΜW που αντικαθίσται με ανανεώσιμες πηγές δημιουργούνται πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας. Δηλαδή αν κόψουμε 300 ΜW λιγνιτικά στην Κοζάνη και κάνουμε στη θέση τους 300 ΜW φωτοβολταικά σε όλη τη χώρα (στην Κοζάνη δεν επιτρέπουν πάνω από 10 ΜW), τότε χάνονται τοπικά 300 θέσεις εργασίας και δημιουργούνται πανελλαδικά 750. Οι θέσεις εργασίας που δημιουργεί η πράσινη ενέργεια είναι σαφώς περισσότερες από τις αντίστοιχες θέσεις της βρώμικης ενέργειας. Αυτό θα είχε σαν κριτήριο ένας τεχνοκράτης ή ένας πολιτικός όλων των Ελλήνων. Οι δικοί μας όμως οι τοπικοί πολιτικοί (και μ’ αυτό τον όρο εννοώ ΟΛΟ το πολιτικό προσωπικό των κομμάτων και των λεγόμενων μαζικών φορέων) αλλά και οι τεχνικοί δεν μπορούν να ξεκολλήσουν, ούτε από τον τοπικισμό , ούτε από το λαϊκισμό, ούτε από το συντεχνιασμό, ούτε από τον παραγοντισμό. (Τι καλύτερο να τάξεις από μια θέση στον «παράδεισο» της ΔΕΗ !)
Από την άλλη βέβαια υπάρχει ένα τοπικό δίκιο. Μας πήραν τα νερά, το κάρβουνο, τα εδάφη, τρεις δηλαδή βασικούς φυσικούς πόρους, και τώρα μας γυρνάνε την πλάτη ; Τι απαντάμε. Ναι να αντιδράσουμε. Να διεκδικήσουμε πολύ ακριβά ανταλλάγματα και εναλλακτικές λύσεις στην ανεργία, εκτός όμως της πεπατημένης, λιγνιτοκεντρικής οδού. Τα έχουμε πει πολλές φορές τα ξαναλέμε άλλη μια :
Να χρηματοδοτηθούν μεγάλες επενδύσεις, κυρίως σε έργα ανάταξης του φυσικού κεφαλαίου (διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού, αποκατάστασης γαιών, ενίσχυσης και προστασίας των δασών και των ορεινών όγκων, διαχείρισης και προστασίας των περιοχών φυσικού κάλλους και αξίας, Natura, κλπ) καθώς επίσης και ανάλογες πρόσθετες επιδοτήσεις σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα.
Η επιδότηση μπορεί να έχει τη μορφή ενός δεύτερου Τοπικού Πόρου, ο οποίος θα είναι μια «αντιπαροχή», ανάλογη με την ισχύ η οποία περικόπτεται. Δηλαδή θα είναι ένα εφάπαξ ειδικό τέλος ανά λιγνιτικό ΜW που σβήνει και δεν αντικαθίσταται. (Ειδικό τέλος μείωσης ισχύος).
Επίσης μια από τις λύσεις αντιμετώπισης της ανεργίας, που έχουν κατατεθεί στο τραπέζι είναι ο χαρακτηρισμός του Ν. Κοζάνης ως ζώνης ειδικών κινήτρων για την εγκατάσταση βιοτεχνιών παραγωγής εξοπλισμού πράσινης ενέργειας (κατασκευή εξοπλισμού ανεμογεννητριών, φωτοβολταικών κλπ). Να παραμείνουμε δηλαδή ενεργειακός νομός , αλλά με πράσινα ενεργειακά κριτήρια κι όχι με το κριτήριο ότι παράγουμε το μεγαλύτερο ποσοστό της πιο βρώμικης ενέργειας στη χώρα.

Συνάδελφοι τεχνικοί της ΔΕΗ,
είναι σαφές ότι το ενεργειακό μέλλον θα είναι όμοιο με το παρελθόν. Σ’ αυτό τουλάχιστον συμφωνούμε όλοι. Το καμπανάκι της αλλαγής έχει σημάνει από καιρό. Ο ήπιος δρόμος είναι πραγματικά φθηνότερος, αειφόρος και φιλικός προς το περιβάλλον. Προϋποθέτει όμως αλλαγές τρόπου ζωής, πολιτικής σκέψης και κοινωνικής συμπεριφοράς.
Αλλά πριν από όλα προϋποθέτει υπέρβαση των τοπικιστικών κριτηρίων, ακόμη και των εθνικών. Ο τοπικός και ο εθνικός σχεδιασμός όταν συγκρούεται με παγκόσμιες οικολογικές προτεραιότητες πρέπει να υποχωρεί. Η χώρα μας δυστυχώς παρά του ότι έχει υπογράψει διεθνείς συμφωνίες για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και την αύξηση των ΑΠΕ, εξακολουθεί να έχει τους χειρότερους σχεδόν ενεργειακούς δείκτες και να είναι το μαύρο πρόβατο στην Ευρώπη. Στο Μπαλί εμφανιστήκαμε πάλι δίγλωσσοι και αναξιόπιστοι. Υπερακοντίσαμε σε συνθήματα, την ίδια ώρα που αυξάνουμε τις εκπομπές μας σε CO2 προγραμματίζοντας νέες λιγνιτικές και λιθανθρακικές μονάδες.
Είναι χρέος όλων ημών, που ανήκουμε στο τεχνικό και επιστημονικό δυναμικό της χώρας, να αγωνιστούμε για την έξοδο της από τον ενεργειακό μεσαίωνα.
Ø Για να σταματήσουμε την αλλαγή του κλίματος, την ερημοποίηση, την καταστροφή των δασών και τη δραματική συρρίκνωση της βιοποικιλότητας.
Ø Για σώσουμε τους πόλους που λιώνουν, την ξηρά που απειλείται από τη θάλασσα, το φυσικό κεφάλαιο που κληρονομήσαμε και καταχραστήκαμε ανελέητα.
Ø Για να μειωθούν τα εκατομμύρια των περιβαλλοντικών προσφύγων που αναμένεται να κατακλύσουν τον «πολιτισμένο κόσμο» λόγω των κλιματικών αλλαγών.
Ø Για να γεμίσουν τα στομάχια τους οι στρατιές των πεινασμένων, που θα χάσουν τις σοδιές και τα σπιτα τους από το θερμοκηπιακό «τσουνάμι», και αργά ή γρήγορα θα εφορμήσουν, ως της γης οι κολασμένοι, επί δικαίων και αδίκων, και φυσικά και επί των χορτασμένων, που κάνουν λογαριασμούς κοιτώντας μόνο την πάρτη τους .

Εμείς λοιπόν, συνάδελφοι τεχνικοί της ΔΕΗ, κι όσοι αντιλαμβάνονται τη γη σαν το κοινό μας σπίτι, προσπαθούμε να σκεφτούμε με κριτήρια παγκόσμια
Κι αν εσείς, παρόλα αυτά, εξακολουθείτε να «είστε με το λιγνίτη»
Eμείς είμαστε με τον πλανήτη

Φιλικά

Λάζος Τσικριτζής
Χημικός μηχανικός
Επίκουρος καθηγητής ΤΕΙ ΔΜ

Πρόεδρος της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης
Κοζάνη 7-1-2008


________________________________________________
_________________________________________
________________________________