Ο αρχέγονος εξευμενισμός της φύσης από τον άνθρωπο. Η περίπτωση των θυσιών για το στέριωμα των πέτρινων γεφυριών

Εικόνα: Το γεφύρι του Κοιλαδίου είναι χτισμένο δίπλα στον ομώνυμο οικισμό του Δήμου Τσοτυλίου, και ενώνει τις όχθες του Τσαβαλεριώτικου ρέματος. Χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Χαρακτηριστικό της κατασκευής του είναι τα στηθαία του, που χτίστηκαν με μακριές κάθετες πέτρες και επιβίωσαν ως τις μέρες μας, αλλά και το χτίσιμο των βάθρων που έγινε κατά το ανισόδομο σύστημα.
Αυτό που κάνει το γεφύρι του Κοιλαδίου ξεχωριστό δεν είναι ή τεχνική του, ούτε η παλαιότητά του. Είναι η προφορική παράδοση που του δίνει μια ξεχωριστή ταυτότητα. Εξάλλου τι θα ήταν τα μνημεία χωρίς τις ιστορίες και τις παραδόσεις τους. Απλές, απρόσωπες κατασκευές, με τεχνική αξία μόνο. Τι θα ήταν επίσης αυτές οι ιστορίες ή οι θρύλοι χωρίς τα ίδια τα μνημεία; Απλά παραμύθια…

Το 1905, και μετά από πολλές πλημμύρες που παρέσερνε τα μέχρι τότε ξύλινα γεφύρια του Κοιλαδίου, οι τότε Βαλαάδες κάτοικοί του (εξισλαμισμένοι Ελληνόφωνοι) αποφάσισαν να χτίσουν ένα πέτρινο γεφύρι. Όπως ιστορείται, το έργο το ανέθεσαν σε Πολυκαστανιώτες μαστόρους, οι οποίοι φθάνοντας στο Κοιλάδι, άνοιξαν βαθιά θεμέλια στους δυο αντίκρυ βράχους και ζήτησαν από τους κατοίκους του χωριού να θυσιάσουν ένα ζώο για να στεριώσει το γεφύρι. Οι κάτοικοι πρότειναν αρχικά έναν πετεινό και έπειτα ένα πρόβατο, αλλά οι μάστορες τα αρνήθηκαν και τα δύο γιατί είχαν βάλει στο μάτι το τριμηνίτικο μοσχάρι του Χότζα που έβοσκε παραδίπλα. Για να μην αποκαλύψουν τις προθέσεις τους στους Κοιλαδιώτες, πρότειναν να αποφασίσει το ίδιο το ρέμα τι θυσία θέλει. Έτσι περίμεναν μια μέρα που έβρεχε και αφουγκράστηκαν τη βουή του ρέματος στη χαράδρα. Η βουή ακουγόταν σαν μουγκρητό μόσχου, και έτσι οι Βαλαάδες πείστηκαν ότι έπρεπε να θυσιαστεί το μοσχάρι. Το μοσχάρι θυσιάστηκε, ψήθηκε στο φούρνο και οι μάστορες το έτρωγαν για δύο ημέρες. Σε είκοσι μέρες η κατασκευή του γεφυριού είχε τελειώσει.
Πίσω όμως από κάθε μύθο ή θρύλο, υπάρχει πάντα μια αλήθεια. Οι θυσίες ζώων για το στέριωμα κατασκευών, δεν περιορίζονται μόνο στα γεφύρια, πόσο μάλιστα στο γεφύρι Κοιλαδίου. Παραδείγματα «στοιχειώματος» υπάρχουν από όλο το Βαλκανικό χώρο. Η αντίληψη ότι «για να διατηρηθεί μια κατασκευή πρέπει να δεχθεί ζωή ή ψυχή» ήταν βασική. Στην περιοχή της Κοζάνης, όταν θεμελιώνονταν ένα σπίτι, έσφαζαν ένα ζώο. Θυσίες με πιο τελετουργικό και εθιμικό χαρακτήρα είναι το «κουρμπάνι –ή γουρπάνι- της Αγίας Παρασκευής» στο Δασύλλειο Γρεβενών, στον Πολύφυτο και στο Πλατανόρεμα Κοζάνης και σε άλλα χωριά.
Όσο πιο μεγάλη ήταν η θυσία, δηλαδή όσο πιο μεγάλο, δυνατό, και χρήσιμο το ζώο, τόσο πιο αποτρεπτική δύναμη είχε. Υπάρχουν περιπτώσεις που λέγεται ότι χρειάστηκε να θυσιαστούν άνθρωποι, όπως το γεφύρι της Άρτας και ο οικισμός του Πελεκάνου στο Βόιο. Άσχετα αν αυτές οι ιστορίες για ανθρωποθυσίες ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, υποδηλώνουν τη δυσκολία που είχε η θεμελίωση ενός γεφυριού στον ορμητικό Άραχθο και την έκταση της επιδημίας που είχε ξεσπάσει στο Βόιο και απειλούσε τον οικισμό του Πελεκάνου.
Για να πιάσει η θυσία, το θύμα έπρεπε να θυσιαστεί εκούσια. Πριν τη θυσία γύρω από τον τόπο «προστασίας» χαράσσονταν ένας μαγικός κύκλος, μέσα στον οποίο ζούσε το «στοιχειό» και προστάτευε την κατασκευή από τις «κακές δυνάμεις» της φύσης. Πολλές φορές, κατά τη διεξαγωγή της θυσίας, κρεμούσαν στο θύμα πέτρες, τις οποίες χρησιμοποιούσαν στην κατασκευή μετά τη θυσία. Όσο πιο δυνατό ήταν το υλικό της πέτρας, τόσο πιο αποτελεσματική η δύναμη του στοιχειού (“Ομοιοπαθητική” μαγεία).
Η ιστορία του ανθρώπινου είδους, είναι η ιστορία των προσπαθειών του να ελέγξει τα στοιχεία της φύσης προς όφελός του, ώστε να επιβιώσει και να ευημερήσει. Σε αυτόν τον αγώνα, έριξε το μυαλό του, την επιστήμη και την τεχνολογία του, και όταν αυτά δεν επαρκούσαν ζητούσε βοήθεια από ανώτερες δυνάμεις. Οι καιροί και οι άνθρωποι βέβαια αλλάζουν, οι ανθρωποθυσίες της αρχαιότητας αντικαταστάθηκαν με θυσίες ζώων και στη συνέχεια με αναίμακτες θυσίες, ή απλούς αγιασμούς. Σήμερα, στην τεχνοκρατική εποχή μας, για να στεριώσει ένα γεφύρι γνωρίζουμε ότι χρειάζεται σωστή επιστημονική μελέτη και κατασκευή. Εάν το ρέμα πλημμυρίσει, το έδαφος υποχωρήσει και γενικά η κατασκευή αστοχήσει, δε φταίει ότι δε θυσιάσαμε κάποιο μοσχάρι στο ρέμα, αλλά ότι δε θυσιάσαμε τον απαραίτητο χρόνο και χρήμα στη μελέτη και την κατασκευή του γεφυριού. Γνωρίζουμε επίσης, ότι η φύση δεν είναι κάποια «κακή δύναμη» που εκδικείται, και θέλει θυσίες για να εξευμενιστεί, αλλά ένα πολύπλοκο σύνολο, μέρος του οποίου είμαστε κι εμείς. Κάθε τέτοιο φυσικό σύστημα θέλει κατανόηση και προσοχή στη διαχείριση του, όχι για να μη «θυμώσει», αλλά για να μην αντιδράσει σε άστοχες ανθρωπογενείς επεμβάσεις με τρόπο καταστροφικό για το είδος μας.
Ίσως η εποχή μας να είναι πιο πεζή και «νερόβραστη» από την εποχή των θυσιών στα γεφύρια. Ευτυχώς που τα γεφύρια αυτά υπάρχουν ακόμα, για να μας θυμίζουν άλλες εποχές, άλλες σχέσεις ανθρώπου- φύσης, να μας κεντρίζουν να δραπετεύουμε τα Σαββατοκύριακα, να επιστρέφουμε στη φύση και –νοερά- στη μυστηριώδη ατμόσφαιρα του παρελθόντος .

28 Δεκεμβρίου 2007
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

Αειφορική ανάπτυξη: Μύθος ή πραγματικότητα;

«...Στο επίπεδο της οικονομίας, εάν το περιβάλλον ιδωθεί στενά, τότε η περισσότερη ρύπανση και η μεγαλύτερη μόλυνση θα αποτελέσουν ελπιδοφόρες προϋποθέσεις για μεγαλύτερα κέρδη της «σωτήριας» αντιρρυπαντικής βιομηχανίας, που θα αποτελεί ίσως την πιο κερδοφόρα θυγατρική των ομίλων των ρυπαινουσών βιομηχανιών...»[1]

1. Η βιώσιμη ( αειφορική / αυτοσυντηρούμενη ) ανάπτυξη

Η επιτροπή του Ο.Η.Ε. για το περιβάλλον και την ανάπτυξη (WCED 1987), συμπέρανε πως απαιτείται να βρεθεί « ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο το οποίο να εγγυάται όχι μόνο την πρόοδο κάποιων ανθρώπων που κατοικούν σε ορισμένα μέρη του κόσμου αυτού, αλλά την πρόοδο των ανθρώπων όλου του πλανήτη στο διηνεκές». Η επιτροπή αυτή όρισε λοιπόν πώς:
‘’Βιώσιμη ή αυτοσυντηρούμενη ή αειφορική (Sustainable) ανάπτυξη, είναι αυτή που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να μειώνει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών ανθρώπων να ικανοποιήσουν τις δικές τους.’’
Από οικονομική άποψη, ο όρος αειφόρος ανάπτυξη, για τις πλούσιες χώρες της δύσης σημαίνει αναγκαστική μείωση των ποσών ενέργειας και φυσικών πόρων που καταναλώνουν. Ο δρόμος για να επιτευχθεί αυτό απαιτεί την χρήση νέων τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας (ΑΠΕ κ.α.), αλλά κυρίως μιας στροφής στην φιλοσοφία των δυτικών κοινωνιών μέσω μιας γενικότερης αλλαγής του τρόπου ζωής αυτών. Σίγουρα οι ανεπτυγμένες βιομηχανικές χώρες έχουν και ηθική υπευθυνότητα για την υλοποίηση της αναπτυξιακής αειφορικής επιλογής. Είναι αυτές που κυρίως ρύπαναν τον πλανήτη μέχρι σήμερα και , επιπλέον, έχουν τα οικονομικά και τεχνολογικά μέσα και το κατάλληλα εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό για να ξεκινήσουν το μετασχηματισμό αυτόν όχι μόνο στο εσωτερικό των κοινωνιών του βορρά αλλά και να τον προάγουν στις χώρες του (υποανάπτυκτου) νότου. Αντίθετα για τις χώρες του τρίτου κόσμου, βιώσιμη ανάπτυξη σημαίνει ανύψωση του βιοτικού επιπέδου τους. Για τους ανθρώπους που δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις βασικές τους ανάγκες και δεν έχουν καμία βεβαιότητα για το αύριο, σίγουρα δεν έχει κανένα νόημα η αειφορικότητα. Προκειμένου να ξεφύγουν από την φτώχεια, θα μετέλθουν οποιοδήποτε μέσο, όσο περιβαλλοντικά επιζήμιο και αν είναι, ενώ η ανασφάλεια τους θα τους σπρώχνει προς αυξημένη τεκνογονία. Στο Βορρά από την άλλη αειφόρο ανάπτυξη σημαίνει, επίσης, μεταφορά φυσικών πόρων, κεφαλαίων και εργασίας προς τομείς όπως η παιδεία, η υγεία, ο πολιτισμός.
Όσον αφορά τον ανθρώπινο πληθυσμό του πλανήτη, αειφορική ανάπτυξη σημαίνει σταθεροποίηση των ανθρωπίνων αριθμών (πληθυσμού), δεδομένου πως οι σημερινοί αριθμοί αύξησης αντιμάχονται οποιουδήποτε είδους οικονομική ανάπτυξη και στερούν φυσικούς πόρους από γενιές ανθρώπων που δεν έχουν ακόμα γεννηθεί!

Σε σύνοψη, η ανάπτυξη αυτού του είδους, απαιτεί ταυτόχρονα προστασία των φυσικών πόρων (μέσω της ορθολογικής διαχείρισής τους) αλλά και αύξηση της παραγωγής τροφής έτσι ώστε αυτή να επαρκέσει για έναν διαρκώς αυξανόμενο πληθυσμό, στόχοι που μερικές φορές βρίσκονται σε σύγκρουση. Σημαίνει επίσης μείωση όλων των ειδών ρύπανσης του αέρα και του νερού, καθώς και την προστασία των οικοσυστημάτων εκείνων που εγγυώνται την μακροημέρευση της βιοποικιλότητας, όπως τα τροπικά δάση (Αμαζόνιος), οι υγρότοποι αλλά και των ιδιαίτερα ευαίσθητων οικοσυστημάτων όπως της Ανταρκτικής, ώστε η πρωτοφανής στα χρονικά του πλανήτη ταχύτατη εξάλειψη ειδών να καμφθεί ή τουλάχιστον να επιστρέψει στα επίπεδα που η φύση όριζε. Σημαίνει προστασία του παγκόσμιου περιβάλλοντος από μείζονες αλλαγές στην σύσταση της ατμόσφαιρας, οι οποίες έχουν σαν αποτέλεσμα αλλαγές στο κλίμα του πλανήτη (φαινόμενο του θερμοκηπίου), τροποποιώντας έτσι ριζικά και προς το χειρότερο τη γη που θα κληροδοτηθεί στις επόμενες γενεές.

Σχήμα: Η οικονομία αποτελεί υποσύνολο της κοινωνίας και οι δύο μαζί υποσύνολα του περιβάλλοντος και όχι το αντίστροφο.

2 Μια διαφορετική οικονομική προσέγγιση.

Η οικονομική ανάπτυξη και η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί τελικά να μην είναι τόσο αντικρουόμενες και αλληλοαποκλειόμενες έννοιες, όπως πολύ λανθασμένα πιστεύεται σήμερα. Το ενεργειακό μοντέλο που ακολουθείται σήμερα σχετίζεται άμεσα με το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αυτά τα περιβαλλοντικά προβλήματα με την σειρά τους λειτουργούν αρνητικά για την οικονομική ανάπτυξη. Επομένως είναι αναγκαίος ένας διαφορετικός τρόπος θεώρησης των πραγμάτων, πράγμα το οποίο η παλαιά οικονομική θεωρία αδυνατεί να αντεπεξέλθει αν δεν πραγματοποιήσει ριζοσπαστικές τομές και αλλαγές. Ούτε η οικονομία είναι μόνο εργαλείο παραγωγής πλούτου, ούτε αναμφίβολα, η οικολογία μόνο εργαλείο προστασίας της φύσης. Αμφότεροι τομείς είναι αναγκαίοι για την ανάπτυξη. Βέβαια το πρόβλημα της συγχώνευσης και της κοινής πλέον διαδρομής αυτών των δύο γνωστικών πεδίων είναι πολύ μακριά ακόμα. [2]

Τι γίνεται όμως με το λεγόμενο εξωτερικό κόστος; Η παραγόμενη ρύπανση, οι προκαλούμενες ασθένειες, η αισθητική ρύπανση, η εξάντληση του νερού, η ρύπανση των υδροφόρων οριζόντων, είναι ατυχή γεγονότα για τα οποία κανείς δεν αισθάνεται υποχρεωμένος να πληρώσει. Και μπορεί άραγε να αποτιμηθούν τα παραπάνω σε οικονομικούς όρους χρήματος; Για αρκετά χρόνια υπήρχε η αντίληψη ό,τι αρκούσε μια καταγραφή των οικονομικών ζημιών που προέκυπταν από μια περιβαλλοντικά λανθασμένη κίνηση, ώστε να αποζημιωθούν οι πληγέντες. Αυτό βέβαια στην οικονομική θεωρία στηριζόταν στο γεγονός ό,τι η παραγωγή όλων σχεδόν των καταναλωτικών αγαθών παράγει ταυτόχρονα και παραπροϊόντα με σοβαρότατες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Το κόστος αυτών των επιπτώσεων σχεδιαζόταν να συμπεριληφθεί στην τελική τιμή των παραγόμενων προϊόντων η οποία ασφαλώς πάντα μετακυλύεται στον καταναλωτή. Αυτό το κόστος αν δεν πληρωθεί δε, τελικά, από τον καταναλωτή καταλήγει να αποτελεί κοινωνικό κόστος, το οποίο επωμίζεται όλη η κοινωνία και το πληρώνει μέσω της φορολογίας. Κάθε τέτοιου είδους κόστος καλείται εξωτερικότητα διότι είναι «εξωτερικό» της διαδικασίας της αγοράς που, κατά τα άλλα, καθορίζουν την τιμή των καταναλωτικών αγαθών. Αυτές οι εξωτερικότητες παρέμειναν όμως, διότι κάθε ενσωμάτωσή τους στην τιμή ενός προϊόντος θα δημιουργούσε αποσταθεροποίηση στο οικονομικό σύστημα. Παρ’ όλα αυτά δεν θα έπρεπε να υποθέσει ό,τι απορρίπτονται όλα τα οικονομικά εργαλεία που πιθανώς θα βοηθούσαν στον περιορισμό των περιβαλλοντικών δεινών. Για παράδειγμα ο φόρος τον οποίο επιβάλλει η Ε.Ε. για να περιστείλει τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), και που προσπαθεί να ενσωματώσει το περιβαλλοντικό κόστος στο κόστος της ενέργειας, μπορεί αποτελέσει «πειστικό» εργαλείο για την αποθάρρυνση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων. Παρόλα αυτά η καθημερινή εμπειρία και οι θεωρητικές αναζητήσεις, φαίνεται να εδραιώνουν την πεποίθηση πως η εμμονή στο δόγμα « ο ρυπαίνων πληρώνει» σαν γενικά ισχύουσα αρχή, είναι λανθασμένη. Πως μπορεί αλήθεια να αποτιμηθεί ο ανθρώπινος θάνατος; Πως θα μπορούσε να αποτιμηθεί η ανθρώπινη ζωή; Πόση αξία έχει η επιφάνεια του πλανήτη που θα καλυφθεί από θαλασσινό νερό εξαιτίας του φαινόμενου του θερμοκηπίου στο εγγύς μέλλον ; Ερωτήματα με πολύ λεπτή και δύσκολη απάντηση (Αν υπάρχει!). [4]

Το Ζενίθ αυτής της λογικής που θέλει να αποτιμήσει τα πάντα σε οικονομικές μονάδες, οδηγεί πασιφανώς σε παράλογα συμπεράσματα αλλά και τρόπους σκέψης. [3]

Ο πιο γνωστός διανοητικός ακροβατισμός που συναντάται συχνότατα στην οικονομική επιστήμη, αφορά τον συσχετισμό του ΑΕΠ και της ποιότητας ζωής της αντίστοιχης κοινωνίας. Με λίγα λόγια, η ποσοτικοποίηση της ποιότητας είναι εξ ορισμού πολλές φορές μέγα ατόπημα.

Για να γίνουν πλήρως κατανοητά τα παραπάνω πρέπει να αποσαφηνίσουμε τους όρους ανάπτυξη και αύξηση. Αύξηση σημαίνει μεγαλύτερο μέγεθος μέσω αφομοίωσης ή ενσωμάτωσης υλικών. Ανάπτυξη σημαίνει επέκταση ή πραγματοποίηση των δυνατοτήτων αυτού που αναπτύσσεται. Η ποσοτική αύξηση και η ποιοτική βελτίωση ακολουθούν διαφορετικούς νόμους. Ο πλανήτης αναπτύσσεται στο χρόνο χωρίς να αυξάνει.

Αποτελεί η ουσία της αειφορίας το κλειδί για την απόδραση από το αδιέξοδο που έχει περιέλθει η ανθρωπότητα, βασισμένη στο σημερινό αναπτυξιακό μοντέλο; Πιστεύουμε πως δεν είναι ακόμα αργά, αλλά αν δεν πράξουμε σύντομα βαθιές τομές, πιθανόν η κατάσταση να μην είναι πλέον αναστρέψιμη, ειδικά για τις δύστυχες γενεές που έπονται... Η οικονομία θα πρέπει τελικά να προσαρμοστεί σε ένα παρόμοιο μοντέλο ανάπτυξης. Αυτό αποτελεί ουσιαστικά την απόδειξη ό,τι ο πλανήτης, όντας υπερσύνολο, περικλείει την κοινωνία των ανθρώπων, που με την σειρά της περιέχει την οικονομία, που είναι υποσύνολο της, και όχι αντίστροφα. (βλ Σχήμα).. Ο μύθος της δήθεν εφαρμογής αειφορικών μεθόδων, μπορεί και πρέπει να γίνει πραγματικότητα! [5]

Καλημέρης Παναγιώτης
Οικονομολόγος, MSc ΕΜΠ
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

[1] Erich Fromm “To have or to Be?” , 1976

[2] Αλέξανδρος Γεωργόπουλος, «Γη – ένας μικρός και εύθραυστος πλανήτης» Αθήνα, 2000. Εκδόσεις Gutenberg

[3] Ανδρέας Τρούμπης, «Λόγια Οικολογία». Αθήνα, 1999 Εκδόσεις Τυπωθήτω

[4] Γεώργιος Αναγνωστόπουλος «Η φύση της φύσεως και το αφύσικο της φυσικότητας» Εταιρία αξιοποίησης και διαχείρισης περιουσίας Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Ξάνθη 1999.

[5] Καλημέρης Παναγιώτης – Κατσαγούνος Ηλίας, Μεταπτυχιακή Διατριβή: «Η συμβολή της Τηλεθέρμανσης (District Heating) στη βελτίωση της διαχείρισης των ενεργειακών πόρων» Ε.Μ.Π. MSc: «Techno – economical systems» Αθήνα 2007

Γεφύρι Ανθοχωρίου: Όταν μπορείς να περπατάς πάνω …στην ιστορία

Το Ανθοχώρι είναι ένας απλός αγροτικός οικισμός στο Δήμο Τσοτυλίου. Αν και κάθε τόπος έχεις τις ιδιαιτερότητές του, τίποτα δε φαίνεται -εκ πρώτης όψεως- να κάνει το συγκεκριμένο οικισμό να ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους της ηπειρωτικής Ελλάδας. Τίποτα, εκτός από το μεγάλο εξάτοξο παλιό γεφύρι του.
Το γεφύρι του Ανθοχωρίου, είναι ένα πετρόκτιστο αριστούργημα, το μεγαλύτερο και ίσως το ομορφότερο γεφύρι του Βοϊου. Ορθώνεται πάνω από τον ποταμό Πραμόριτσα, σε ύψος 9,10 μέτρα και έχει μήκος 49 μέτρα. Οι δομικοί του λίθοι είναι από ψαμμίτη, ένα ευκατέργαστο πέτρωμα, συνηθισμένο στο Βόιο. Χτίστηκε για να εξυπηρετεί τις ανάγκες των ποιμένων της Πίνδου που μετέφεραν τα κοπάδια τους από τη Βόρεια Πίνδο στη Θεσσαλία. Χρησιμοποιούνταν επίσης και από τα καραβάνια των χωριών των Γρεβενών, τα οποία κουβαλούσαν εμπορεύματα στην αγορά του Τσοτυλίου.
Μια ιστορία το θέλει να κτίστηκε με τη χορηγία κάποιου μεγαλοκτηνοτρόφου από την Πίνδο. Όταν αυτός προσπάθησε να διαβεί με το κοπάδι και την οικογένειά του τον ποταμό, μια απότομη και ορμητική ροή έπνιξε τη μονάκριβη κόρη του. Ο τραγικός πατέρας το θεώρησε σημάδι του Θεού, που ήθελε να τον τιμωρήσει για την πλεονεξία του. Τη νύχτα είδε στον ύπνο του έναν άγγελο με κάπα και αγκλίτσα, ο οποίος τον πρόσταξε να χτίσει ένα γεφύρι στο σημείο που πνίγηκε η κόρη του.
Δεν είναι σίγουρο το πόσο αυτή η ιστορία ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Το σίγουρο είναι ότι το γεφύρι αποτελεί απτή απόδειξη ότι η εποχή ακμής του μεταβυζαντινού Βοϊου υπήρξε στα αλήθεια, πριν επέλθει η καταστροφή του από τα Οθωμανικά στρατεύματα κατά την επανάσταση του Ορλώφ.
Το γεφύρι κτίστηκε πριν το 1770, όταν ο πληθυσμός του Βοϊου ήταν πολλαπλάσιος του σημερινού. Ήταν η εποχή της ακμάζουσας μετακινούμενης κτηνοτροφίας, των κιρατζίδων, και των φημισμένων μαστόρων και των λιθοξόων της Κόνιτσας και των Ζουπανίων. Τότε οι ορεινοί οικισμοί έσφυζαν από ζωή, οι Δυτικομακεδόνες έμποροι με παροικίες σε όλη την Κεντρική Ευρώπη πηγαινόφερναν εμπορεύματα σε Ελλάδα και Δούναβη, και οι χιλιοτραγουδισμένοι κλέφτες παραμόνευαν κοντά στα γεφύρια. Ήταν η εποχή που τα νέα τα μάθαινε κάποιος στο νερόμυλο, τότε που γύρω από το Ανθοχώρι υπήρχαν κατάμεστα χάνια, πεταλωτήρια και σαμαράδικα.
Οι Οθωμανοί εγκατέλειπαν τη φεουδαρχία, ενθάρρυναν το εμπόριο και τις συγκοινωνίες χρηματοδοτώντας υποδομές. Οι Χριστιανοί το εκμεταλλεύθηκαν, πλούτισαν, μορφώθηκαν, συνειδητοποιήθηκαν και επαναστάτησαν το 1770. Το Βόιο καταστράφηκε, οι περισσότεροι κάτοικοι σκόρπισαν στη Δυτική Μακεδονία, ήρθε νέο αίμα από την Ήπειρο, ρίζωσε, ορθοπόδησε, έκτισε νέα, αλλιώτικα κτίρια, ελευθερώθηκε.
Από το γεφύρι πέρασε κι ο στρατός για να γράψει ένα έπος το ’40 και μια τραγική σελίδα ιστορίας στον εμφύλιο.
Μετά οι καιροί άλλαξαν. Τα μουλάρια έγιναν τρένα, τα καλντερίμια Εγνατίες, και οι μύλοι ηλεκτρικοί. Από το γεφύρι δεν περνούσαν πλέον κοπάδια, αλλά αγροτικά φορτηγάκια όταν το νερό του Πραμόριτσα φούσκωνε. Η πέτρα αντικαταστάθηκε με το τσιμέντο, νέες γέφυρες κτίστηκαν και η τέχνη των πετρογέφυρων χάθηκε. Οι κτηνοτρόφοι του Βοίου έφυγαν κι έγιναν εργάτες κι επαγγελματίες στα αστικά κέντρα.
Ο τόπος ερήμωσε κι ο χρόνος σταμάτησε στο παρελθόν. Τίποτε δεν έμεινε να θυμίζει την προ του 1770 εποχή και τους ανθρώπους της, εκτός από κάποιους ναούς και μερικά γεφύρια, όπως αυτό του Ανθοχωρίου.
Αυτός όμως δεν είναι και ο ρόλος των μνημείων ;
Να κρατούν τη μνήμη ζωντανή.

Οικολογική Κίνηση Κοζάνης


YΓ. Ο Δήμος Τσοτυλίου έχει εντάξει στο πρόγραμμα «ΠΙΝΔΟΣ» την επισκευή και συντήρηση του γεφυριού του Ανθοχωρίου, καθώς και τη διαμόρφωση του γύρω χώρου ώστε να γίνει πιο επισκέψιμο. Πριν την προγραμματισμένη αυτή επισκευή προηγήθηκαν άλλες δύο, μία το 1936 και μία στη δεκαετία του 1970 όπου και χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο.

Και οι καλαμιές (αν γλυτώσουν το κάψιμο) είναι χρήσιμη βιομάζα

Με αφορμή τη σύσκεψη στην Πτολεμαΐδα για την αξιοποίηση της βιομάζας

Θετική η πρωτοβουλία του Δημάρχου Πτολεμαΐδας να οργανώσει σύσκεψη για την αξιοποίηση των προϊόντων βιομάζας, η οποία εξακολουθεί στην περιοχή μας να παραμένει στα… αζήτητα, ελλείψει ενδιαφέροντος από τους τοπικούς φορείς και κυρίως τους αγροτικούς.

Η βιομάζα, ως γνωστόν, είναι υπολείμματα καλλιεργειών, δασικών εκμεταλλεύσεων και εργασιών, κλπ, και μπορεί να αξιοποιηθεί με πολλούς τρόπους, μεταξύ των οποίων και η παραγωγή ενέργειας

Η Οικολογική Κίνηση με αφορμή τη σύσκεψη ρίχνει την ιδέα της αξιοποίησης των σιτοκαλαμιών ως βιομάζας. Υπενθυμίζουμε ότι οι καλαμιές παραμένουν ανοιχτή πληγή, διότι κάθε χρόνο παραδίδονται στο πυρ το εξώτερον και μαυρίζουν τον ήδη επιβαρυμένο αέρα που αναπνέουμε.

Επαναλαμβάνουμε για άλλη μια φορά τις οδυνηρές επιπτώσεις από το κάψιμο τους:

1. Επιπτώσεις στους ανθρώπους και στο περιβάλλον

• Επιβαρύνεται η ήδη βεβαρημένη ατμόσφαιρα με στερεά σωματίδια και αέριους ρύπους (καπνός, αιωρούμενα σωματίδια, καυσαέρια)..
• Αυξάνεται ο κίνδυνος πυρκαγιάς σε διπλανές καλλιέργειες και περιουσίες.
• Κινδυνεύουν άνθρωποι. Κατά το παρελθόν κυρίως ηλικιωμένοι, που έβαλαν φωτιά, είτε εγκλωβίστηκαν είτε πνίγηκαν από τις αναθυμιάσεις.
• Τέλος δημιουργείται κίνδυνος αυτοκινητιστικών ατυχημάτων από τις φωτιές και τον καπνό.

2. Επιπτώσεις στο χωράφι

• Καταστρέφεται η επιφανειακή οργανική ουσία του εδάφους και η μικροβιακή χλωρίδα η οποία είναι απαραίτητη για πολλές διεργασίες
• Καταστρέφονται τα χλωρά φυτά που μπορούσαν να γίνουν βοσκή για ήρεμα και άγρια ζώα.
• Καταστρέφεται η άγρια πανίδα καθώς και μέρος της τροφής της.
• Καταστρέφεται ή μειώνεται η ποιότητα και η ποσότητα ορισμένων γεωργικών προϊόντων λόγω της τέφρας που παράγεται. Για παράδειγμα αν η τέφρα επικαθίσει πάνω σε φύλλα καπνού, η ποιοτική υποβάθμιση είναι μεγάλη.
• Διασπάται με τη φωτιά ο λήθαργος των σπόρων ορισμένων ζιζανίων και έτσι αυτά φυτρώνουν. Να σημειωθεί ότι με τη φωτιά δεν καταστρέφονται οι σπόροι των ζιζανίων.
• Διαβρώνεται με το νερό και τους ανέμους το κονιορτοποιημένο επιφανειακό έδαφος που συνεπάγεται με την απώλεια χώματος και θρεπτικών στοιχείων και κυρίως μακροστοιχείων (Ν, Ρ, Κ).
• Καταστρέφεται η δομή του επιφανειακού εδάφους λόγω των υψηλών θερμοκρασιών της φωτιάς και χάνεται πολύτιμη υγρασία.

Όμως αν τελικά δεν θέλουμε να τις ενσωματώσουμε στο χωράφι, παραβλέποντας όλα αυτά τα οφέλη προκειμένου να γλυτώσουμε ένα επιπλέον όργωμα, τότε μια εναλλακτική λύση θα ήταν η συλλογή της καλαμιάς με κάποια μηχανική μέθοδο και η χρησιμοποίηση της σε άλλες εφαρμογές ως βιομάζα.

Το θέμα φυσικά δεν είναι τόσο απλό και χρειάζεται μελέτη. Όμως αξίζει να προσπαθήσουμε. Για να πάψουμε να στέλνουμε αποκαΐδια και καπνό στην ατμόσφαιρα και στα πνευμόνια μας. Και να σταματήσουμε επίσης να είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρώπη, που εξακολουθεί να καίει τις σιτοκαλαμιές.

12-12-2007

Οικολογική Κίνηση Κοζάνης

Συμπαράσταση του OIKO-Δικτύου Δυτικής Μακεδονίας στους διωκόμενους κατοίκους των οικισμών Αγίου Δημητρίου και Ρυακίου

To νεοσύστατο OIKO-δίκτυο των οικολογικών και περιβαλλοντικών οργανώσεων Δυτικής Μακεδονίας, που συνεδρίασε πρόσφατα στο Βελβεντό, εκφράζει τη συμπαράσταση του στους κατοίκους των οικισμών Αγίου Δημητρίου και Ρυακίου του νομού Κοζάνης, οι οποίοι διώκονται δικαστικά για τις δυναμικές κινητοποιήσεις τους εναντίον της ΔΕΗ.

Υπενθυμίζουμε ότι οι κινητοποιήσεις αυτές αφορούν τα αιτήματα για ένα καλύτερο περιβάλλον, μετεγκαταστάσεις οικισμών και για προσλήψεις των ανέργων των πληττόμενων χωριών στη ΔΕΗ. Εκδηλώθηκαν μαζικά τα προηγούμενα χρόνια και συχνά κλιμακώθηκαν με δυναμικές ενέργειες, καταλήψεις ταινιόδρομων, κλπ, στις οποίες συμμετείχαν Σύλλογοι και φορείς των χωριών Αγίου Δημητρίου, Ρυακίου, Ακρινής, Ποντοκώμης, Μαυροδεντρίου, κλπ.

Η Κυβέρνηση αντιμετώπισε τα αιτήματα αυτά με κυλιόμενες υποσχέσεις και παρελκυστική τακτική για να καταφύγει τελικά στα ΜΑΤ και στις συλλήψεις.

Το OIKO-δίκτυο Δυτικής Μακεδονίας πιστεύει ότι σε αυτό τον αγώνα προτεραιότητα έχει το περιβάλλον και η πρόταξη ενός νέου ενεργειακού μοντέλου, που θα βασίζεται στις Ήπιες Μορφές Ενέργειας και στο σταδιακό περιορισμό του λιγνίτη. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται η ανεργία ως μπαμπούλας για να εγκατασταθούν νέες μονάδες στην περιοχή.

Εκτός των θέσεων, που οφείλει να καλύψει η ΔΕΗ από ανέργους των πληττόμενων περιοχών, υπάρχουν κι άλλες λύσεις για την απασχόληση και τη δημιουργία επενδύσεων, οι οποίες μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το κράτος. Είναι υποχρέωση της Πολιτείας να στηρίξει με τη συνδρομή της ΔΕΗ την «πράσινη ανάπτυξη» σε μια περιοχή, η οποία στο βωμό της παραγωγής ενέργειας θυσίασε τα νερά και τα εδάφη της. Μια από τις προτεινόμενες λύσεις είναι η παραγωγή «πράσινου ενεργειακού εξοπλισμού» (για ανεμογεννήτριες-φωτοβολταικά) από την ίδια την Επιχείρηση (ΔΕΗ – Ανανεώσιμες) ή από ιδιωτικές βιοτεχνίες, στις οποίες θα δοθούν πρόσθετα κίνητρα για να εγκατασταθούν στο Ν. Κοζάνης.

Για την αποτελεσματική στήριξη μιας εναλλακτικής ανάπτυξης των περιοχών, που φιλοξενούν ορυχεία και λιγνιτικές μονάδες, προτείνουμε ως χρηματοδοτικό εργαλείο ένα ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΛΟΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΛΙΓΝΙΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ, το οποίο πρέπει να διεκδικηθεί και να θεσμοθετηθεί άμεσα.

Στις εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας, που θα προκύψουν, έχουν προτεραιότητα οι άνεργοι των πληττόμενων χωριών, για τους οποίους πρέπει να καθιερωθεί ειδικό σύστημα μοριοδότησης.

Το OIKO-Δίκτυο Δυτικής Μακεδονίας δηλώνει ότι θα είναι στο πλευρό όλων των αγωνιζόμενων συλλόγων και πολιτών, οι οποίοι διεκδικούν το δικαίωμα για καθαρό περιβάλλον, ποιότητα ζωής και αξιοπρεπή εργασία.

Κοζάνη, 13/12/2007

OIKO-Δίκτυο Δυτικής Μακεδονίας

ΥΓ. Στην προχθεσινή ανακοίνωση μας για την ίδρυση του Οικο-δικτύου στο Βελβεντό δεν συμπεριλήφθηκε στις παραβρεθείσες οργανώσεις η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Ας μας συγχωρέσει για την παράλειψη

«Η ραδιενέργεια του καπνού είναι χειρότερη από το Τσερνομπίλ»

Από τον William Atkins

7/06/07

Σύμφωνα με τον Έλληνα επιστήμονα Κωνσταντίνο Παπαστεφάνου, η φυσική ραδιενέργεια των φύλλων καπνού είναι μεγαλύτερη από τη ραδιενέργεια που εναποτέθηκε στα φύλλα των φυτών, που ήταν κοντά στο Τσερνομπίλ αμέσως μετά το ατύχημα του 1986.

Ο Κωνσταντίνος Παπαστεφάνου ανακάλυψε ότι τα ραδιενεργά στοιχεία ράδιο (Ra-266 & Ra-228) και πολώνιο (Po-210), που υπάρχουν ως φυσικά στοιχεία στα φύλλα του καπνού, έχουν συγκεντρώσεις μέχρι και 1000 φορές μεγαλύτερες από το τεχνητό ραδιενεργό στοιχείο Καίσιο (Cs-137), που συσωρεύτηκε λόγω του ατυχήματος του Τσερνομπιλ στα φύλλα των φυτών της γύρω περιοχής.

Οι επιστήμονες θεωρούν το Po-210 ως ένα από τα πιο επικίνδυνα γνωστά ραδιενεργά υλικά. Τα τοξικά του αποτελέσματα είναι αισθητά μόνο όταν εισπνέεται ή καταπίνεται. Το Po-210 βρίσκεται ως φυσικό στοιχείο στο περιβάλλον και όλοι οι άνθρωποι έχουν μικρές αλλά μετρήσιμες ποσότητες στο σώμα τους μέσω του νερού, φαγητού και αέρα. Ωστόσο, μεγαλύτερες ποσότητες εντοπίζονται στα φύλλα του καπνού. Επιπλέον, οι χρήστες των προϊόντων καπνού είναι πιο πιθανό να έχουν υψηλότερα επίπεδα ραδιενεργών στοιχείων στο σώμα τους.

Ο κ. Παπαστεφάνου είναι επιστήμονας του Εργαστηρίου Ατομικής και Πυρηνικής Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης. Στην έρευνα του, ο Παπαστεφάνου υπολόγισε τη μέση ποσότητα ραδιενέργειας, την οποία λαμβάνει ο ενήλικας καπνιστής από 30 τσιγάρα την ημέρα, σε 15 περιοχές της Ελλάδας. Στη συνέχεια σύγκρινε τη ποσότητα αυτή με την ραδιενέργεια που βρέθηκε στα φύλλα των φυτών κοντά στο Τσερνομπίλ μετά την καταστροφή.

Ο κ. Παπαστεφάνου υπολόγισε ότι η μέση δόση από τα φύλλα καπνού ήταν 251.5 μSv/y ενώ από τα φύλλα του Τσερνομπίλ 0.199 μSv/y.

Ο κ. Παπαστεφάνου σημειώνει ότι η δόση ραδιενέργειας που προέρχεται από το κάπνισμα αποτελεί μόνο το 10% της μέσης δόσης που λαμβάνει ένα μέσο άτομο από όλες τις φυσικές πηγές. Ωστόσο, υποστηρίζει ότι ακόμη και ένα μικρό ποσοστό μεγαλώνει τον ήδη αυξημένο κίνδυνο καρκίνου που διατρέχει ένας καπνιστής.

Σε άρθρο του περιοδικού New Scientist (Ιούνιος 2-8, 2007), ο κ. Παπαστεφάνου δήλωσε ότι « Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι για τους θανάτους των καπνιστών από καρκίνο ευθύνεται το ραδιενεργό περιεχόμενο των φύλλων καπνού και όχι η νικοτίνη και η πίσσα. »

Τα αποτελέσματα της έρευνας του κ. Παπαστεφάνου με τίτλο «Ραδιενεργός δόση από το καπνό των τσιγάρων» δημοσιεύονται στο περιοδικό Radiation Protection Dosimetry, τεύχος 123, σελίδα 68. Περίληψη τους υπάρχει στην ιστοσελίδα των Oxford Journals, Oxford University Press:

http://rpd.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/ncl033v1

2η συνάντηση Οικολογικών και Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Δυτικής Μακεδονίας στο Βελβεντό

Την Κυριακή 9 Δεκεμβρίου έγινε στο Βελβεντό η 2η συνάντηση των Οικολογικών Οργανώσεων Δυτικής Μακεδονίας.



Την εκδήλωσε άνοιξε ο κ. Λ. Τσικριτζής, πρόεδρος της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης, η οποία και διοργάνωσε τη συνάντηση. Στη συνέχεια μίλησε ο κ. Α. Γεωργόπουλος, Αναπληρωτής καθηγητής Α.Π.Θ και πρόεδρος της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης, ο οποίος ανέπτυξε την «Κατάσταση και Προοπτικές του Οικολογικού Κινήματος στην Ελλάδα».


Η επόμενη ομιλήτρια, κ. Δ. Μήσσια, Μηχανολόγος Μηχανικός, παρουσίασε εκ μέρους της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης τα κυριότερα περιβαλλοντικά προβλήματα της Περιφέρειας.
Τρίτος ομιλητής ήταν ο κ. Τσικριτζής, ο οποίος εστίασε στα Οργανωτικά θέματα και στην ανάγκη καλύτερου συντονισμού των οικολογικών οργανώσεων στη Δυτικά Μακεδονία.
Ακολούθησαν εκπρόσωποι των τοπικών κινήσεων και οργανώσεων, καθώς και ανένταχτοι οικολόγοι και βιοκαλλιεργητές, οι οποίοι κατέθεσαν τα προβλήματα του χώρου τους και παρουσίασαν τις δραστηριότητες τους.


Στα βασικότερα συμπεράσματα και καθήκοντα της συνάντησης συγκαταλέγονται :
- Η αξιολόγηση και η ιεράρχηση των κυριότερων προβλημάτων της Δυτικής Μακεδονίας [a. ΔΕΗ-ενεργειακό, β) Βεγορίτιδα –Αλιάκμονας –Υπόγεια νερά, γ) Φυσικός πλούτος – δάση – Natura και δ) Γεωργία, βιοκαλλιέργειες, αγροτουρισμός).
- Η προαγωγή της ενότητας και της οργάνωσης του Οικολογικού κινήματος στη Δυτική Μακεδονία
- Η ίδρυση νέων περιβαλλοντικών και οικολογικών οργανώσεων.
- Η βοήθεια και η στήριξη των «αδύναμων κρίκων» τόσο από την Οικολογική Κίνηση Κοζάνης όσο και από Πανελλαδικά Οικολογικά Σχήματα.
- Η εκλογή Συντονιστή για όλη τη Δυτική Μακεδονία, ο οποίος θα προωθήσει το συντονισμό του οικολογικού κινήματος στην Περιφέρεια, πλαισιωμένος από 3 εκπροσώπους οργανώσεων, έναν από κάθε νομό.


Ως συντονιστής του ΟΙΚΟ-ΔΙΚΤΥΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΥΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ εκλέχτηκε ομόφωνα ο κ. Ρήγας Αντώνης. Όσον αφορά στη σύνθεση της τριμελούς Επιτροπής θα ανακοινωθεί σε λίγες μέρες, αφού ολοκληρωθούν κάποιες επαφές με τις οργανώσεις που απουσίαζαν από τη σύσκεψη.



Στη συνάντηση του Βελβεντού συμμετείχαν οι εξής οργανώσεις :
Οικολογική Κίνηση Κοζάνης
Οικολογική Ομάδα ΤΕΙ Κοζάνης
Οικολογική Κοινωνική Παρέμβαση Πτολεμαΐδας
Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτιστικής κληρονομιάς Αμυνταίου
Οικολογική Ομάδα Σινιάτσικου
Σύλλογος Περιβάλλοντος Δήμου Υψηλάντη
Σύλλογος Περιβάλλοντος Δήμου Ελλησπόντου
Ορειβατικός Σύλλογος Βελβεντού
ΕΚΑΤΟ Γρεβενών
Ομάδα Περιβάλλοντος της Λέσχης Πολιτισμού Φλώρινας
Σύλλογος Προστασίας της Λίμνης Βεγορίτιδας
Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος και Εξωραϊσμού Αμυνταίου και Περιχώρων
Σύλλογος Φίλων Περιβάλλοντος Καστοριάς
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία

Επίσης μετείχαν βιοκαλλιεργητές από το Λιβαδερό και την Καστοριά, καθώς και ακτιβιστές και φίλοι των κινήσεων.
Παρόντες, τέλος, στην εκδήλωση ήταν εκπρόσωποι της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (η κ. Κική Αποσστολίδου, πρόεδρος του ΚΕΠΕ) και του Δήμου Βελβεντού.

Η συνάντηση έκλεισε με την έκδοση δύο ψηφισμάτων :
εναντίον της νέας ιδιωτικής λιγνιτικής μονάδας, που προωθείται στο Φιλώτα.
εναντίον της δικαστικής δίωξης μελών περιβαλλοντικών οργανώσεων από τα πληττόμενα χωριά (Αγ. Δημήτριος, Ρυάκιο, κλπ) , που είχαν προβεί σε δυναμικές κινητοποιήσεις (κατάληψη ταινιόδρομων της ΔΕΗ)

Να σημειωθεί ότι με την ευκαιρία της παγκόσμιας Σύσκεψης του ΟΗΕ για τις κλιματικές αλλαγές στο Μπαλί της Ινδονησίας επισημάνθηκαν οι σοβαρές ευθύνες της χώρας μας (αύξηση εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων κατά 35% περίπου), αλλά και της Δυτικής Μακεδονίας, (η πιο ρυπογόνα Περιφέρεια στον τομέα των εκπομπών CO2).

Η εκδήλωση έκλεισε με γεύμα, που παρέθεσε η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης, με εδέσματα σπιτικά και παραδοσιακά της Δυτικής Μακεδονίας και κρασιά Βελβεντού.
Το απόγευμα οι σύνεδροι ξεναγήθηκαν στο Λαογραφικό Μουσείο και στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βελβεντού.

Ευχαριστήρια στους παραγωγούς κρασιών Βελβεντού κ, Γ. Βογιατζή, Γ. Ζανδέ και Γ. Καμκούτη για την προσφορά τους, τον κ. Αλέκο Βρόντζο για τα βιολογικά τυροκομικά, στον κ Λούζια για τα μήλα του, στην κ. Έλλη Βογιατζή για τις πίτες και σε όσες γυναίκες της Οικολογικής Κίνησης μαγείρεψαν τα νόστιμα γιαπράκια, τους κεφτέδες, τις πιπεριές Φλωρίνης, τις σαλάτες και τα γλυκά.


ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

Στον αγώνα για τις κλιματικές αλλαγές ήταν αφιερωμένη η δενδροφύτευση της ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ

Στο Σιόπατο έκανε αυτή τη φορά τη φθινοπωρινή της δενδροφύτευση η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης. Δίπλα στους ναούς των Αγίων Θεοδώρου και Φανουρίου μέλη και φίλοι της Κίνησης, καθώς και σπουδαστές της Οικολογικής Ομάδας του ΤΕΙ φύτεψαν 150 περίπου δενδρύλλια αριζόνας, ολοκληρώνοντας την προσπάθεια για το πρασίνισμα του χώρου, που είχε ξεκινήσει η Κίνηση την περασμένη άνοιξη.

Η φετινή δενδροφύτευση επιλέχτηκε να γίνει σε μια περίοδο, κατά την οποία διοργανώνονται εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο με αφορμή τη Σύνοδο του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή στις 4-15 Δεκεμβρίου στο Μπαλί της Ινδονησίας.

Οι κλιματικές αλλαγές είναι ένα φαινόμενο που αντιμετωπίζεται μόνο με ριζικές τομές στον τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης. Προϋποθέτει μείωση των ρυπογόνων στερεών καυσίμων (κάρβουνο, πετρέλαιο) και στήριξη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Παράλληλα η αλλαγή του κλίματος αντιμετωπίζεται και με μια σειρά «πράσινα αντίδοτα», όπως η επέκταση του πρασίνου των πόλεων, αστικού και περιαστικού, η αύξηση της δασοκάλυψης και η προστασία όλων των πνευμόνων πρασίνου του πλανήτη.

- Mην αφήνεις τις πυρκαγιές να μειώσουν το δασικό πλούτο της χώρας μας

- Μη γίνεσαι συνένοχος στην αλλαγή του κλίματος

- Βοήθησε στο πρασίνισμα του νομού.

Σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

Συμμετοχή της Οικολογικής Κίνησης στην συνάντηση των Εθελοντικών Οργανώσεων της Κοζάνης

Την Τετάρτη 5/12/2007, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα Εθελοντισμού συναντήθηκαν σε «στρογγυλό τραπέζι» σύλλογοι, οργανώσεις και ομάδες εθελοντών της Κοζάνης.
Η συνάντηση ήταν μια πρωτοβουλία της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτισμού, Αθλητισμού Κοινωνικής Πολιτικής (ΔΕΠΑΚΠΚ). Τον περιβαλλοντικό εθελοντισμό εκπροσώπησαν η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης και η Οικολογική Ομάδα του Τ.Ε.Ι. με δύο εκπροσώπους η κάθε μια.
Οι περισσότεροι από τους συλλόγους εντόπισαν ως κύριο τους πρόβλημα την έλλειψη κατάλληλης στέγης. Η λύση του Πνευματικού Κέντρου, που υποτίθεται ότι κατασκευάστηκε και για αυτό το λόγο, ακόμη καθυστερεί, γεγονός που παραδέχτηκε και ο ίδιος ο Δήμαρχος. Υπενθυμίζουμε ότι το Πνευματικό Κέντρο «θυσιάστηκε» για πολλά –πολλά χρόνια προκειμένου να στεγάσει …προσωρινά την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και ένα τμήμα του Πανεπιστημίου Δ. Μακεδονίας.
Μεταξύ των θεμάτων που έθεσαν οι εκπρόσωποι της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης ήταν και τα εξής :
Η χρηματοδότηση μέσω του Πόρου Ανάπτυξης ενός πρότυπου βιοκλιματικού - οικολογικού κτίσματος με παραδοσιακά υλικά, μη τοξικές βαφές, οικολογικά έπιπλα, με ενεργειακή αυτονομία (φωτοβολταικά κλπ), που θα είναι επισκέψιμο από σχολεία και ομάδες πολιτών.
Η φιλοξενία των ανακοινώσεων των Συλλόγων στην επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου. Με τον τρόπο αυτό θα διευκολυνθεί σημαντικά η επικοινωνία των Συλλόγων με την τοπική κοινωνία.
Η αντιμετώπιση των εθελοντών με σοβαρότητα κι όχι για επικοινωνιακούς λόγους. Ως παράδειγμα αναφέρθηκε το θέμα του περιαστικού πρασίνου, όπου ο Δήμος ποτέ δεν κάλεσε τους περιβαλλοντικές και ορειβατικές οργανώσεις για μόνιμη συνεργασία, αλλά τις θυμήθηκε μόνο το καλοκαίρι για βοήθεια στην πρόληψη των πυρκαγιών.

Απόρροια της συνάντησης ήταν η συγκρότηση συντονιστικής 9-μελούς ομάδας από εκπροσώπους των Εθελοντικών Συλλόγων. Στόχος του Συντονιστικού να φέρει πιο κοντά τους Συλλόγους εθελοντών και να προωθήσει συνεργασίες και κοινές δραστηριότητες. Σε πρώτη φάση το Συντονιστικό θα μεριμνήσει για την καταγραφή του διαθέσιμου εθελοντικού δυναμικού, της υπάρχουσας υποδομής και του πλαισίου των δράσεων που μπορεί να αναλάβει η κάθε οργάνωση (Χάρτα Συλλόγων Εθελοντών).
Ο Δήμαρχος κ. Κουκουλόπουλος και η Αντιδήμαρχος κ. Σιώμου δήλωσαν ότι θα στηρίξουν εμπράκτως τους εθελοντές της Κοζάνης και ότι θα αντιμετωπίσουν θετικά τα αιτήματα που κατατέθηκαν.
Ίδωμεν

Κοζάνη, 6 Δεκεμβρίου,
Οικολογική Κίνηση Κοζάνης

Πανδώρας 2, 50100
Τηλ. 2461023113
www.ecokinisi.blogspot.com

2η Συνάντηση Οικολογικών Οργανώσεων Δυτικής Μακεδονίας

9 Δεκεμβρίου Βελβεντό Κοζάνης,

ώρα 10.30 πμ, στο Πνευματικό Κέντρο

Πρόγραμμα

10: 30 Έναρξη εργασιών, Υποδοχή από τον Πρόεδρο της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης

κ. Λ. Τσικριτζή και το Δήμαρχο Βελβεντού κ. Εμ. Στεργίου.

10: 45 “Κατάσταση και Προοπτικές του Οικολογικού Κινήματος στην Ελλάδα’’.

Γεωργόπουλος Αλέξανδρος, Αναπληρωτής Καθηγητής Α.Π.Θ, Πρόεδρος Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης και στέλεχος των Οικολόγων Πρασίνων.

11: 15 “Δυτική Μακεδονία: Ο αγώνας για το Περιβάλλον μας ενώνει - Τα κυριότερα περιβαλλοντικά προβλήματα της Περιφέρειας’’.

Μήσσια Δάφνη, Μηχανολόγος Μηχανικός, Οικολογική Κίνηση Κοζάνης

11:30 “Δυνατότητες και μορφές συνεργασίας των Οικολογικών Οργανώσεων Δυτικής Μακεδονίας’’

Τσικριτζής Λάζαρος, Επίκ. Καθηγητής ΤΕΙ Δ. Μ., Οικολογική Κίνηση Κοζάνης

11: 50 Σύντομη αυτοπαρουσίαση των Οργανώσεων

12:00 Συζήτηση- Συμπεράσματα 12:30 Γεύμα

Ξενάγηση στο Βελβεντό

14:00 Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βελβεντού

14:40 Λαογραφικό Μουσείο Βελβεντού

15:15 Πεζοπορία στους καταρράκτες του Σκεπασμένου

Μπορούν να συμμετέχουν μέλη και φίλοι περιβαλλοντικών και οικολογικών οργανώσεων της Δυτικής Μακεδονίας, καθώς και ανένταχτοι οικολόγοι, βιοκαλλιεργητές και πολίτες με περιβαλλοντικές ευαισθησίες.

Έχουν κληθεί όλες οι γνωστές οργανώσεις της Δυτικής Μακεδονίας. Αν κάποιος γνωρίζει οργανώσεις που δεν έχουν ενημερωθεί παρακαλείται να μας γνωστοποιήσει τα στοιχεία τους.

Σας στέλνουμε συνημμένα

α) Την Πρόσκληση και το Πρόγραμμα

β) Τον Τουριστικό Οδηγό για το Δήμο Βελβεντού.

Σας ενημερώνουμε επίσης ότι τα μέλη της Οικολογικής Κίνησης Νίτσας Λουκάς 6979793516 και Τριβιάης Γρηγόρης 6944174847 θα βρίσκονται όλο το Σαββατοκύριακο (8-9 Δεκεμβρίου) στο Βελβεντό για να σας ξεναγήσουν και να σας βοηθήσουν σε ότι χρειαστείτε, αρκεί να επικοινωνήσετε με τα τηλέφωνα που υπάρχουν στην πρόσκληση.

Αν το επιθυμείτε, μπορείτε να έρθετε με δικά σας έξοδα από την Παρασκευή ή το Σάββατο και να συνδυάσετε την Ημερίδα που θα γίνει την Κυριακή με ένα όμορφο σαββατοκύριακο αναψυχής. Στο Βελβεντό υπάρχουν όλες οι απαραίτητες υποδομές για τη διαμονή, τη διατροφή, αλλά και πολλά ενδιαφέροντα μέρη για να επισκεφτείτε Μπορείτε να, επίσης, βρείτε περισσότερες πληροφορίες στο site του Βελβεντού στη διεύθυνση: http://www.velvento.gr/gr.htm

Με τιμή

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

Οι υπερασπιστές των νέων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ

Πόλεμοι και καταστροφές αναμένονται από τις κλιματικές αλλαγές σε 46 χώρες.
(από άρθρο της εφημερίδας «Guardian», που φιλοξενεί η «Καθημερινή» )

Πολιτικό χάος, πόλεμοι και μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών μακριά από τις εστίες τους είναι μερικές μόνο από τις συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη που ήδη απειλεί περισσότερες από 100 χώρες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου.
Σαράντα έξι χώρες και 2,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο να βρεθούν εν μέσω ενόπλων συρράξεων και να ζήσουν τη φρίκη του πολέμου, ενός πολέμου που θα ξεσπάσει εξαιτίας της αλλαγής των κλιματικών αλλαγών.
Αυτή ακριβώς την εφιαλτική εικόνα του μέλλοντος σκιαγραφεί η διεθνής οργάνωση International Alert σε Έκθεση της με το συμβολικό τίτλο «Κλίμα Πολέμου».

Ποια κράτη κινδυνεύουν
«Η μεταβολή των κλιματολογικών συνθηκών θα αυξήσει τις βίαιες συγκρούσεις. Αυτοί οι πόλεμοι, με τη σειρά τους, θα αφήσουν πίσω τους κοινότητες πολύ φτωχότερες από ό,τι στο παρελθόν και με μικρότερη ικανότητα αντιμετώπισης των συνεπειών της υπερθέρμανσης του πλανήτη», αναφέρει η έκθεση.
«Μεγαλύτερη είναι η απειλή για τα κράτη που δεν διαθέτουν πόρους ή πολιτική και κοινωνική σταθερότητα, παράγοντες δηλαδή, που θα τους επέτρεπαν αντιμετωπίσουν με τη μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία τη μεταβολή του κλίματος», διευκρινίζει ο γενικός γραμματέας της οργάνωσης Νταν Σμιθ.

«Η Ολλανδία ασφαλώς θα δοκιμαστεί από τις συνέπειες που θα έχει η άνοδος του επιπέδου των θαλάσσιων υδάτων. Κανείς, ωστόσο, δεν περιμένει ότι η ευρωπαϊκή αυτή χώρα θα αφεθεί έρμαιο κοινωνικών αναταραχών, ούτε βέβαια, πιστεύει ότι θα εμπλακεί σε πολεμική διαμάχη. Η Ολλανδία διαθέτει τους οικονομικούς πόρους και την κοινωνική υποδομή που θα της επιτρέψουν να δράσει κατά τον καλύτερο τρόπο και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που θα προκληθούν από την μεταβολή των κλιματολογικών συνθηκών, όταν παρουσιαστούν. Όμως, άλλα κράτη στα οποία σημειώνεται απώλεια καλλιεργήσιμων γαιών, απώλεια υδάτινων πόρων, κράτη τα οποία θα βρεθούν έρμαια ακραίων καιρικών φαινομένων, καταιγίδων με ένταση που σήμερα μπορούμε μόνον να φανταστούμε, δεν είναι τόσο τυχερά. Δεν διαθέτουν κυβερνήσεις ικανές να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα που θα εξασφαλίσουν ειρήνη και κοινωνική συνοχή. Ο κόσμος, σε τέτοια κράτη, θα οργανωθεί σε ομάδες με κοινά συμφέροντα και τότε θα ξεσπάσουν ένοπλες αιματηρές συγκρούσεις».

Περού και Μπανγκλαντές
Ας σκεφτούμε, για λίγο, την περίπτωση του Περού, προσθέτει ο Σμίθ. Το γλυκό νερό που χρησιμοποιείται προέρχεται από την τήξη των παγετώνων. Όμως, μέχρι το 2015 όλοι σχεδόν οι παγετώνες της χώρας θα έχουν εξαφανιστεί -θα έχουν λιώσει- εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Κατά συνέπεια 27 εκατομμύρια άνθρωποι θα ζουν χωρίς καθαρό νερό. Το Περού με βάση τα σημερινά δεδομένα δεν φαίνεται ικανό να αντιμετωπίσει μια τέτοια δυσμενή εξέλιξη. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι συχνά γίνεται πεδίο μάχης ενόπλων κινημάτων, ενώ υπάρχουν αντιπαραθέσεις -λόγω διεκδίκησης εδαφών από τη Χιλή και τον Ισημερινό. Κατά συνέπεια το πιθανότερο αποτέλεσμα είναι το κατρακύλισμα της χώρας «στο χάος και το αιματοκύλισμα, που θα προκαλέσουν και μαζικές μεταναστεύσεις πληθυσμών».

Μια εντελώς διαφορετική κατάσταση διαμορφώνεται και απειλεί το Μπανγκλαντές. Εδώ η μετανάστευση, που συνδέεται με την μεταβολή του κλίματος, ήδη άρχισε να πυροδοτεί ένοπλες συγκρούσεις, αναφέρει στην έκθεση η International Alert. Η ξηρασία του καλοκαιριού και οι διαρκώς πιο έντονες καταστροφικές πλημμύρες στις παραθαλάσσιες περιοχές πυροδοτούν τρομερούς κυκλώνες, που με τη σειρά τους καταστρέφουν τα καλλιεργήσιμα εδάφη. Ήδη πολλά εκατομμύρια κάτοικοι της χώρας έχουν μεταναστεύσει στην Ινδία γεγονός που προκαλεί συγκρούσεις. Το μέλλον διαγράφεται ακόμα πιο δυσοίωνο.

Στην Αφρική, ποτάμια όπως ο Νίγηρας αποτελούν μοναδικές πηγές για την υδροδότηση πολλών κρατών, από τα οποία διέρχεται. Καθώς, όμως, αυξάνονται και εντείνονται οι περίοδοι ξηρασίας και αντλούνται όλο και μεγαλύτερες ποσότητες νερού από τους ποταμούς είναι αναπόφευκτες οι συγκρούσεις.

Στα Βαλκάνια
Στην Ευρώπη, τα περισσότερα κράτη θεωρούνται, επί του παρόντος τουλάχιστον, αρκετά σταθερά ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της υπερθέρμανσης της Γης. Στα Βαλκάνια, όμως, η κατάσταση δεν είναι και τόσο ενθαρρυντική. Οι πόλεμοι άφησαν κράτη όπως η Σερβία και το Μαυροβούνιο πολιτικώς αδύναμα. Καθώς διαρκώς αυξάνεται η θερμοκρασία του περιβάλλοντος, μειώνονται οι εκτάσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αγροκτηνοτροφικές δραστηριότητες. Οι κοινωνικές εντάσεις που θα δημιουργηθούν εξ αυτού του λόγου πιθανώς να πυροδοτήσουν βίαιες εκδηλώσεις τις οποίες δεν θα μπορέσουν να καταστείλουν ή να συγκρατήσουν οι αρχές.

Κάποια κράτη στον χάρτη του κινδύνου, όπως παραδείγματος χάρη η Ρωσία, μπορεί πράγματι να προκαλέσουν έκπληξη. Ο έλεγχος που ασκεί η κεντρική εξουσία σε ολόκληρη τη ρωσική επικράτεια είναι αδύνατο να εξασθενήσει εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη» υποστηρίζει ο κ. Σμιθ. «Όμως η απώλεια αγροτικών γαιών σε ορισμένες περιοχές της αχανούς χώρας πιθανώς να καταλήξει σε τοπικές εντάσεις και αναταραχή, όπως αυτή που βλέπουμε σήμερα στην Τσετσενία».

Σίγουρα, όμως, ό,τι και αν συμβεί, τα «σενάρια πολέμου» που γεννά η αλλαγή του κλίματος δεν αποτελούν μια ακαθόριστη απειλή. Είναι ήδη πραγματικότητα.


Όσοι τάσσονται υπέρ των νέων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, ας έχουν υπόψη τους και τα παραπάνω δεδομένα που προκαλεί η εμμονή σε ένα ενεργειακό μοντέλο βασισμένο στα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα. Ένα μοντέλο που μέσω των δραματικών κλιματικών αλλαγών σπέρνει πλέον την καταστροφή και τον όλεθρο σε όλο τον πλανήτη.

Δεκέμβριος 2007.

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

Ανακοίνωση της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης για παράνομο κόψιμο δέντρων από τρίτους σε έκταση του ΟΣΕ

“ΟΣΕ αδιαφορούντος πας ανήρ ξυλεύεται”


Δέντρα που ο ΟΣΕ είχε φυτέψει πριν από πολλές δεκαετίες «εξαφανίζονται» ως δια μαγείας! Σε έκταση που είναι ιδιοκτησία του Οργανισμού κάποιος γείτονας, γνωστός στους πάντες (και στον ΟΣΕ), συχνά – πυκνά κόβει τα δέντρα και τα κάνει ξύλα για το.. τζάκι του !

Το κόλπο είναι πολύ απλό. Όταν ο ΟΣΕ είναι κλειστός, τότε βγαίνουν τα αλυσσοπρίονα…











Η εν λόγω περιοχή βρίσκεται δίπλα στην οδική γέφυρα προς τον Άγιο Αθανάσιο στην Κοζάνη και ανήκει στον ΟΣΕ. Κάτω από την γέφυρα περνούσε κάποτε η σιδηροδρομική γραμμή, η οποία τώρα βρίσκεται σε αχρησία. Το μέρος είναι δασωμένο με δέντρα που είχε φυτέψει ο ΟΣΕ στα πρανή της σιδηροδρομικής γραμμής. Μέσα από την πυκνή βλάστηση ξεπρόβαλαν και μερικά ωραιότατα κυπαρίσσια, τα οποία ήταν υγιέστατα, με ευθυτενή κορμό, ύψους άνω των 15 μέτρων και διάμετρο βάσης άνω των 40 εκατοστών.

Η…. έφοδος και το πλιάτσικο το τελευταίο διάστημα, σύμφωνα με καταγγελίες κατοίκων στην Οικολογική Κίνηση, έγινε δύο φορές. Η πρώτη ήταν στις 28 Οκτωβρίου ημέρα και εθνικής επετείου, και στις 28 Νοεμβρίου ημέρα Τετάρτη το μεσημέρι, σε ώρες που ο ΟΣΕ είναι κλειστός.
















Από την επιτόπια έρευνα που κάναμε την Πέμπτη 29 Νοεμβρίου επιβεβαιώσαμε τις καταγγελίες: Τέσσερα μεγάλα κυπαρίσσια κομμένα καθώς επίσης και μερικές ακακίες. Επίσης βρήκαμε ένα από τα δέντρα υλοτομημένο και πεσμένο στις γραμμές αλλά όχι τεμαχισμένο.





















Τα υπολείμματα της υλοτόμησης και κάποια κούτσουρα που υπήρχαν στο ίδιο σημείο μαρτυρούν το γεγονός ότι ο δράστης έκοψε τα δέντρα για καυσοξύλευση.

Όλες οι ενδείξεις οδηγούν σε διπλανή αποθήκη / γκαράζ, όπου υπάρχουν πολλά στοιβαγμένα τεμάχια κυπαρισσιού, ιδίων διαστάσεων με αυτά που απέμειναν στον «τόπο του εγκλήματος».

Έχουν μείνει άλλα 5 κυπαρίσσια από τα οποία τα δύο είναι ορθόκλαδα και τα τρία οριζοντιόκλαδα. Είναι ζήτημα ημερών για το ποια θα είναι η τύχη τους, εκτός και αν οι αρμόδιοι συνέλθουν από το σύνδρομο της απραξίας.

Μήπως θα πρέπει να κάνει κάτι η Διοίκηση του ΟΣΕ, τώρα που ενημερώθηκε και δια του Τύπου ;

30 Νοεμβρίου 2007

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

Τα καμπανάκια χτυπούν συνέχεια στην Κοζάνη, αλλά ποιος τα ακούει ;

Καμπανάκι 1ο
(για όλο το Νομό Κοζάνης)

“Εννιά μήνες ζωής χάνουν κατά μέσο όρο οι Ευρωπαίοι λόγω των υψηλών συγκεντρώσεων αιρούμενων μι­κροσωματιδίων ! Τη συγκλονι­στική αυτή εκτίμηση έδωσε την προηγούμενη εβδομάδα στη δημοσιότητα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλ­λοντος (ΕΕΑ).
Η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες της ηπείρου, ό­που οι συγκεντρώσεις μικροσωματι­δίων (ΡΜ) παρουσιάζουν αύξηση, όπως και αυτές του όζοντος. Όπως είναι γνωστό στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, όπου ζει το 50 % του πληθυσμού της Ελλάδας τα όρια των ΡΜ ξεπερνιούνται πολύ εύκολα.”
Αυτά, μεταξύ των άλλων, γράφει ο Γιάννης Ελαφρός στην «Καθημερινή» κι εμείς θα θέλαμε να προσθέσουμε ότι και στο Νομό Κοζάνης τα όρια μπήκαν για να …παραβιάζονται. Είναι πασίγνωστο ότι οι υπερβάσεις αιωρουμένων στην κοιλάδα Κοζάνης - Πτολεμαΐδας είναι υπόθεση ρουτίνας, ειδικά το καλοκαίρι. Εκείνο που δεν είναι γνωστό είναι πόσο μειώνεται το προσδόκιμο της ζωής ή με απλά λόγια πόσοι πεθαίνουν πριν την ώρα τους !
Αν λάβουμε βέβαια υπόψη
· ότι παγκοσμίως η σημαντικότερη αιτία προέλευσης των αιωρουμένων είναι οι ηλεκτροπαραγωγές μονάδες, που χρησιμοποιούν στερεά καύσιμα,
· ότι οι μονάδες αυτές (της ΔΕΗ) έχουν φτάσει αισίως τον αριθμό 14 στο Ν. Κοζάνης,
τότε καταλαβαίνουμε ότι η μείωση του προσδόκιμου ζωής μας πρέπει να είναι στην περιοχή μας πάνω από 12 μήνες κι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη.

Κι εμείς τι κάνουμε ; Ζητάμε κι άλλες μονάδες, κι άλλα αιωρούμενα….. Κι ύστερα κραυγάζουμε ότι πεθαίνουμε από τη ρύπανση.
Μαζοχισμός


Καμπανάκι 2ο
(για την πόλη της Κοζάνης)

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα “η Ελλάδα παρουσιάζει και αυξημένες συγκεντρώσεις βενζολίου (υπάρχει και στην αμόλυβδη βενζίνη), το οποίο είναι μεταλλαξιογόνο και καρκινογόνο , ακόμη και σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις (4-7 μg/m3)”.

Δυστυχώς το βενζόλιο έκανε την εμφάνιση του και στην πόλη της Κοζάνης τα τελευταία χρόνια. Θρονιάστηκε στο κέντρο, ανέβηκε στα 8,5 μg/m3(μετρήσεις του ΤΕΙ) και δεν λέει να .. κατέβει.
Αιτίες : η επιδείνωση του κυκλοφοριακού, το συνεχές σταμάτα –ξεκίνα των αυτοκινήτων, που αυξήθηκε με το στένεμα των δρόμων, και φυσικά η πολεοδομική κατάσταση του κέντρου (ελάχιστοι ανοιχτοί χώροι, ψηλά κτίσματα, στενοί δρόμοι), που δεν επιτρέπουν την απομάκρυνση και τη διασπορά των ρύπων.

Συμπέρασμα : Αποφύγετε τις πολλές μετακινήσεις με αυτοκίνητο, μην πολυπερνατε από το κέντρο τις ώρες αιχμής, κι όποτε σας δοθεί ευκαιρία πάρετε τα βουνά !

30 Νοεμβρίου 2007
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

Πραμόριτσας, Ποτάμιο οικοσύστημα χωρίς ποτάμι!!!!

Οι υδροηλεκτρικές μονάδες είναι ένας εναλλακτικός τρόπος για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, που δεν επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με ρύπους, και παράλληλα προσφέρει άλλα οφέλη, όπως εμπλουτισμό υδροφορέων, άρδευση, αλιεία κ.τ.λ. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι τα έργα αυτά δεν έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Για να περιοριστούν αυτές οι επιπτώσεις, συντάσσονται μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, με βάση τις οποίες οι αρμόδιες αρχές θέτουν κάποιους όρους- περιορισμούς για την κατασκευή και λειτουργία κάθε τεχνικού έργου. Από τη στιγμή που ο εργολήπτης αποδεχθεί την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, το έργο αδειοδοτείται κατασκευάζεται και λειτουργεί.
















Εικόνα 1 Αυγερινιώτες στο Πετρογέφυρο τον Αύγουστο του '58. Φωτογραφία από το αρχείο του Πέτρου Βαρσάμη, τραβηγμένη από συγχωριανούς τους που ψάρευαν σε κλάδο του Λασπορέματος, παραπόταμο του Πραμόριτσα.


Ένας συνήθης περιβαλλοντικός όρος που τίθεται για τα φράγματα, είναι ότι πρέπει πάντα να αφήνουν κάποια ποσότητα νερού ελεύθερο, ώστε και τα οφέλη του έργου να απολαμβάνουμε, και το οικοσύστημα να προσαρμόζεται και να μη ρημάζει. Πιο απλά, προσαρμογή του παραποτάμιου οικοσυστήματος σημαίνει ότι άνθρωποι, ψάρια, ζώα, πουλιά και φυτά που ζουν στα κατάντη του ποταμού (μετά το φράγμα), μαθαίνουν να ζουν με λιγότερο νερό, ή αντικαθίστανται ομαλά από άλλες μονάδες και είδη που τα καταφέρνουν καλύτερα στις νέες συνθήκες. Αυτό το ελάχιστο νερό που χρειάζεται το οικοσύστημα για να μην καταρρεύσει, ονομάζεται «ελάχιστη οικολογική παροχή νερού» και ισούται με το 30% της μέσης παροχής των θερινών μηνών σε περιπτώσεις που το κατάντη οικοσύστημα δε θεωρείται ευαίσθητο αλλά σχετικά ανθεκτικό, όπως στην περίπτωση του Πραμόριτσα.











Εικόνα 2 Το Πετρογέφυρο στην Τριάδα το 1989. Με την άνοδο της θερμοκρασίας και τις ξηρασίες που ακολούθησαν γεφυρώνει μόνο χόρτα (Φωτο: "Μακεδονικά Γεφύρια" Γ.Π. Τσότσος).


Η ελάχιστη οικολογική παροχή, ήταν ένας από τους 37 περιβαλλοντικούς όρους που τεθήκαν από τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος στην κατασκευή και λειτουργία του φράγματος του Πραμόριτσα στην Κοινότητα Πενταλόφου. Πιο συγκεκριμένα ο όρος 24 αναφέρει: «Ορθολογική χρήση του νερού του ταμιευτήρα. Εξασφάλιση μιας οικολογικά αποδεκτής μόνιμης τροφοδοσίας νερού προς τα κατάντη για τη διασφάλιση των ποτάμιων και παραποτάμιων οικοσυστημάτων ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο». Μολαταύτα, μετά την κατασκευή του φράγματος, και κατά την πλήρωση του ταμιευτήρα με νερό το περασμένο ξηρό καλοκαίρι, οι κατασκευαστές δεν άφησαν στάλα να φύγει.

Η εξήγηση που δόθηκε από τον τεχνικό σύμβουλο της Νομαρχίας, που στην προκειμένη περίπτωση είναι η ΔΕΗ ΑΕ, ήταν η εξής : Πρώτον, ότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπονταν στην μελέτη του έργου. Δεύτερον ότι με βάση τη διεθνή πρακτική η οικολογική ροή διασφαλίζεται μετά την πλήρωση του ταμιευτήρα ενώ στη φάση της πλήρωσης δεν προβλέπεται, (δηλαδή το ποτάμι τροφοδοτείται μετά το φράγμα μόνο με τα νερά των ρεμμάτων, εάν υπάρχουν και εφόσον βρέξει). Και τρίτον, ότι ακόμη και να το αποφασίζαμε τώρα αυτό, θα προκαλούσε προβλήματα στη σήραγγα του φράγματος, όπου εργάζεται κόσμος, κλπ.
Καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα λόγω των κλιματικών αλλαγών και της παρατεταμένης ξηρασίας είναι δύσκολα για όλους μας και, φυσικά, για τον Πραμόριτσα. Ο ταμιευτήρας γεμίζει με ρυθμό χελώνας ή είναι και τελείως στάσιμος. Τα ρέμματα, από τα οποία περιμένουμε να τονωθεί το ποτάμι μετά το φράγμα έχουν ξεραθεί και δεν μπορούν να κρατήσουν ζωντανό τον ποταμό, όπως προέβλεπαν οι μελέτες.
Τι πρέπει να γίνει όμως ; Για να γεμίσουμε τον ταμιευτήρια μια ώρα αρχύτερα και να κερδίσουμε ένα-δύο μήνες θα αφήσουμε να στεγνώσει ένας υδρολογικός σχηματισμός (με τα παρόχθια οικοσυστήματα του) χιλιάδων ετών ; Είναι αειφορική λύση αυτή ; Ως πότε θα πιπιλίζουμε την αειφορία σαν σύνθημα και θα την τσαλαπατούμε στην πράξη ;
Και πως είναι δυνατόν, να βάζουμε την οικολογική ροή σαν βασικό περιβαλλοντικό όρο στη φάση της κατασκευής κι όταν έλθει η ώρα να εφαρμόσουμε αυτόν τον όρο να λέμε ότι είναι τεχνικά αδύνατος ;
Δεν μπορούμε έστω και την ύστατη στιγμή να βρούμε μια πρόχειρη λύση ; Πόσο δύσκολο είναι να εγκαταστήσουμε μια αντλία παροχής λίγων κυβικών μέτρων / ώρα κι ένα πρόχειρο επιφανειακό δίκτυο σωλήνων ώστε το νερό να παροχετεύεται μετά τη γέφυρα; Ο Πραμόριτσας δεν είναι κάποιο τεράστιο ποτάμι ώστε να χρειάζεται πολύ νερό. Ακόμη και 3-4 τρακτέρ με τους συνήθεις σωλήνες άρδευσης θα μπορούσαν να κάνουν τη δουλειά.
Δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι απουσιάζουν οι τεχνικές λύσεις. Εκείνο που απουσιάζει είναι η περιβαλλοντική κουλτούρα στο μεγαλύτερο μέρος του κυκλώματος που ασχολειται με την κατασκευή και την επίβλεψη των έργων.

Εικόνα 3 Το γεφύρι της Τσούκας τέλη Ιουλίου 2007. Μετά τους παραποτάμους του, κι ο Πραμόριτσας κάτω έχει ήδη στερέψει παρόλο που υπάρχουν τρόποι τα φράγματα να συνυπάρξουν με το περιβάλλον.


Σε κάθε περίπτωση το συμπέρασμα είναι το ίδιο: Πέρα από τις διακηρύξεις για πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη και τους τόνους χαρτιού των περιβαλλοντολογικών μελετών, η τήρηση των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων επαφίεται στη συνείδηση του κάθε κατασκευαστή και την αντίδραση (ή -εν προκειμένω- αδράνεια ) της τοπικής κοινωνίας .

Κοζάνη, 10 Οκτωβρίου 2007
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

Βάλτωσε η διαδικασία για τη διαχείριση των περιοχών Natura στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Τι λένε η Περιφέρεια, οι Δήμοι και οι Νομαρχίες;

Σε προηγούμενο δημοσίευμα μας, (8 Νοεμ. 2007), αναφερθήκαμε στις Προστατευόμενες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και την ανάγκη εκπόνησης Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ ) για τις περιοχές φυσικού κάλλους (Natura) του Ν. Κοζάνης. Η πρόταση μας αυτή εντάσσονταν σε μια δέσμη προτάσεων για την απορρόφηση του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης για την επόμενη πενταετία.

Υπενθυμίζουμε ότι η κήρυξη μιας περιοχής ως προστατευόμενης, σύμφωνα με τον Ν.1650/86, περιλαμβάνει τρία στάδια. Το 1ο είναι η εκπόνηση Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) και η σύνταξη σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ). Ακολουθεί, ως 2ο στάδιο, η διαδικασία διαβούλευσης με το κοινό και τους ενδιαφερόμενους φορείς, η οποία καταλήγει στην οριστική Πρόταση ΠΔ από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ. Το 3ο στάδιο είναι η υπογραφή και δημοσίευση του ΠΔ στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.















Μετά την ενεργοποίηση των Κοινοτικών Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης «για τη διατήρηση των άγριων πτηνών» (οδηγία 79/409/ΕΟΚ) και «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» (οδηγία 92/43/ΕΟΚ) η χώρα μας υποχρεώνονταν να εκπονήσει τις ΕΠΜ για όλες τις περιοχές του δικτύου Natura, οι οποίες καθορίστηκαν με μελέτες πληρωμένες από το Ευρωπαϊκό ταμείο για το Περιβάλλον.

Οι ΕΠΜ αποβλέπουν στην:
Τεκμηρίωση και αξιολόγηση του αντικειμένου, που πρόκειται να προστατευτεί.
Διατύπωση προτάσεων και μέτρων προστασίας ή και διαχείρισης της ευρύτερης περιοχής
Προετοιμασία της δημοσιοποίησης του σχεδίου προεδρικού διατάγματος που αφορά στην κήρυξη της περιοχής ως προστατευόμενης.














Άποψη της δυτικής πλευράς περιοχής του δικτύου Natura 2000 με κωδικό GR125002 - "Πιέρια Όρη"


Γνωρίζουμε επίσης καλά ότι η προστασία, διαχείριση, ανάδειξη και λειτουργία των περιοχών του δικτύου αποτελεί βασικό άξονα στη διαμόρφωση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Στην Δυτική Μακεδονία με διάφορα διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις κηρύχθηκαν αρκετές περιοχές ως προστατευόμενες είτε σε διεθνές επίπεδο (Πρέσπα- Συνθήκη Ραμσάρ) είτε σε εθνικό επίπεδο. Χαρακτηρίστηκαν είτε ως Εθνικοί Δρυμοί ή ως διατηρητέα μνημεία της φύσης, ως περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ως καταφύγια θηραμάτων ή περιοχές με βιογενετικό απόθεμα. Οι περιοχές αυτές, που ευρίσκονται εντός των ορίων της Δυτικής Μακεδονίας ή εκτείνονται και σε άλλες περιφέρειες, είναι συνολικά 16 και αποτελούν, εκτός των άλλων, το δυναμικό οικοτουριστικό μέλλον της Δυτικής Μακεδονίας.

Όμως αυτό το πολύτιμο φυσικό κεφάλαιο είναι αφημένο στις ορέξεις του καθενός και στις αυξανόμενες ανθρωπογενείς πιέσεις. Η διαδικασία οριοθέτησης, διαχείρισης και προστασίας είναι απελπιστικά αργή και ουσιαστικά έχει κολλήσει
Τον Δεκέμβριο του 2004 η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης είχε χαιρετήσει θετικά τις Αναλυτικές Διακηρύξεις της Δ/σνης Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για την εκπόνηση των ΕΠΜ. (Οι 4 από τις 16 περιοχές Natura ήταν για την περιοχή του Σκλήθρου, για το όρος Βέρνον – Βίτσι, για τον Βαρνούντα και την περιοχή της Λίμνης Βεγορίτιδας – Πετρών). Έκτοτε ουδεμία είδηση υπάρχει για την πορεία των διακηρύξεων. Έγιναν οι σχετικές μελέτες ή τα χρήματα μένουν ακόμη ανενεργά στο ΥΠΕΧΩΔΕ ;
Τι λέει η Περιφέρεια επί του προκειμένου ;
Πως αντιδρούν οι Δήμοι και οι Νομαρχίες, στις περιοχές των οποίων περιλαμβάνονται οι περιοχές Natura ;
Η απορρόφηση των χρημάτων για το Περιβάλλον παραμένει πάντα μικρή και με τέτοιες αντιλήψεις – πολιτικές φοβόμαστε ότι θα παραμείνει για πολύ ακόμη .

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ