Εικόνα 1 Το Μαγεριώτικο ρέμα πλυμμηρισμένο τη δεκαετία το 1950. (Φωτ: www.mirali.gr)Το 1853, με αφορμή τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο, η μικρή τότε Ελλάδα, άνοιξε τις φυλακές της και έστειλε όλους τους ληστές της στις Οθωμανικές τότε Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία με σκοπό να τις απελευθερώσουνε από τον Οθωμανικό ζυγό. Ντόπιοι και «εισαγόμενοι» ληστές κήρυξαν την «επανάληψη του αγώνος του 1821» και άρχιζαν να επιδίδονται σε λεηλασίες μουσουλμανικών και όχι μόνο περιουσιών προκαλώντας αντίποινα από τους Οθωμανούς. Αυτό φυσικά ούτε τους Ρώσους βοήθησε, ούτε τις άλλες μεγάλες δυνάμεις συγκίνησε οι οποίες σκεπτόμενες ορθολογικά πήραν το μέρος των Οθωμανών και πολέμησαν τη Ρωσία στο λεγόμενο Κριμαϊκό πόλεμο.
Τέτοιες ψευτοεπαναστάσεις με ληστές ήταν συνηθισμένο να «οργανώνονται» από τα νεοσύστατα Βαλκανικά κράτη στις αλύτρωτες περιοχές τους, μέχρι τους Βαλκανικούς πολέμους όπου σοβαρεύτηκαν και διεκδίκησαν αποτελεσματικά με οργανωμένους στρατούς αυτά που επιδιώκανε. Οι ψευτοεπαναστάσεις συνήθως διαλύονταν αμέσως και οι ληστές επέστρεφαν στη μητρόπολη με πλήθος από πρόσφυγες να τους ακολουθούν για να αποφύγουν τα αντίποινα. Έτσι έγινε και το 1853 – 1854, όπου εκτός από κάποιους άκαρπους ηρωισμούς πατριωτών όπως του Ζιάκα στο Σπήλαιο Γρεβενών, την περιοχή μας λυμαίνονταν η Σάρα και η Μάρα, σπέρνοντας παντού το φόβο και την ανασφάλεια, εκνευρίζοντας τους Οθωμανούς οι οποίοι δεν ξεσπούσαν πάντα στον υπαίτιο.Αν και η περιοχή μας στο σύνολό της υπέφερε από αυτήν την ιστορία, ένα χωριό βγήκε κερδισμένο. Πρόκειται για τη Χρυσαυγή Βοϊου η οποία κέρδισε ένα πέτρινο γεφύρι. Ήταν Άνοιξη του 1854, οι «εισαγόμενοι» επαναστάτες είχαν ήδη ανακληθεί από την Ελλάδα, και τα ενισχυμένα λόγω της κατάστασης Οθωμανικά αποσπάσματα καταδίωκαν και τους τελευταίους ντόπιους ληστές. Ένας αδίστακτος ληστής από το Πολυνέρι Γρεβενών, ο Νικόλαος Ζάμπρος βρέθηκε σε αρκετά δύσκολη θέση. Το Μαγεριώτικο ρέμα ήταν πολύ πλυμμηρισμένο και δεν μπορούσε να το περάσει. Καταδιωκόμενος, σύρθηκε ως τη Χρυσαυγή όπου ζήτησε – με τον τρόπο που κάνουν οι ληστές- να τον κρύψουν. Οι Χρυσαυγιώτες υπάκουσαν, τον έκρυψαν σε ένα σπίτι και κάνανε τους ανήξερους στους Οθωμανούς που κατέφθασαν. Έτσι ο Ζάμπρος σώθηκε και για να ευγνωμονήσει τους Χρυσαυγιώτες, χρηματοδότησε ένα μεγάλο γεφύρι στο Μαγεριώτικο ρέμα, που ένωνε τη Χρυσαυγή με το Δίλοφο. Λέγεται ότι την επίβλεψη της κατασκευής την έκανε ο ίδιος, κρυμμένος στον παρακείμενο νερόμυλο.
Πρωτομάστορας στο κτίσιμο του γεφυριού θεωρείται ο Νικόλαος – Αναγνώστης Παν. Τζιούφα (1824-1892), κτίστης, λεπτουργός, πελεκάνος σιδηρουργός από το Δίλοφο, ο οποίος αναφέρεται ότι είχε κατασκευάσει ο ίδιος και τα εργαλεία του. Υπάρχει επίσης η παράδοση πως οι Χρυσαυγιώτες μαστόροι Ζιούλας και Πούλιος έκτισαν το γεφύρι, ή τουλάχιστον τα στηθαία του.
Οικολογική Κίνηση Κοζάνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου